Ocypodidae
| Ocypodidae[1] | |
| Rafinesque, 1815 | |
 Ocypode cordimanus | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Infrarząd | |
| (bez rangi) | Thoracotremata |
| Nadrodzina | |
| Rodzina |
Ocypodidae |
_(15127138554).jpg)
_(6263284060).jpg)
Ocypodidae – rodzina skorupiaków z rzędu dziesięcionogów i infrarzędu krabów. Obejmuje około 120 gatunków rozprzestrzenionych w strefie tropikalnej i umiarkowanej całego świata. Występują głównie w strefach pływów, ale znane są też gatunki lądowe. Cechują się grubym karapaksem i oczami na długich słupkach osadzonych w szerokich dołkach. Samce mają szczypce jednej strony większe niż drugiej.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Kraby te cechuje gruby, w obrysie prawie czworoboczny do prawie jajowatego karapaks z podziałem na regiony zaznaczonym w różnym stopniu[2]. Region frontalny zwykle jest wąski lub bardzo wąski i tworzy płatek pomiędzy długimi słupkami ocznymi[2][3]. Dołki oczne są szerokie i krawędzie orbitalne zajmują prawie cały przód karapaksu[3]. Łączna długość krawędzi frontalnej i orbitalnych przekracza połowę największej szerokości karapaksu. Krawędzie przednio-boczne mogą być proste do silnie wypukłych[2], opatrzone ząbkami lub ich pozbawione[3].
Czułki drugiej pary mają małe lub szczątkowe biczyki, a w stanie spoczynku podginają się skośnie lub prawie poziomo. Narządy gębowe cechuje szeroki proepistom i całkowite lub prawie całkowite zamknięcie jamy przedgębowej (bukalnej) przez szczękonóża trzeciej pary[2]. Głaszczki połączone są stawowo z meropoditem szczękonóża w kącie przednio-zewnętrznym lub w pobliżu tego kąta[3]. U samców szczypce prawy i lewy są różnych rozmiarów. U większości gatunków między odnóżami krocznymi drugiej i trzeciej pary znajduje się szczoteczka z długich szczecinek, odgraniczająca prowadzącą do jamy skrzelowej kieszonkę. Sternum tułowia u samic jest z tyłu szerokie, u samców zaś zwężone. Otwory płciowe samców leżą na sternum, przylegając do szwu między 7 i 8 sternitem[2].
Pleon (odwłok) samców jest prawie prostokątny i długi, telsonem sięgający w przód prawie do jamy gębowej, o segmentach od czwartego lub piątego do szóstego przynajmniej częściowo zlanych. Grube i silnie schitynizowane gonopody pierwszej pary mają na wierzchołku frędzel sztywnych szczecin[2].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Skorupiaki te występują na całym świecie w morzach od strefy tropikalnej po umiarkowaną. Zasiedlają głównie strefy pływów[2], gdzie kopią norki w piaszczystym i mulistym podłożu, a osadzenie oczu na wysokich słupkach zapewnia im szeroki kąt widzenia w płaskim terenie[3]. Kilka gatunków przystosowało się do życia na lądzie i nie wymaga okresowego zalewania[2].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Takson ten jako pierwszy wprowadził Rafinesque w 1815 roku. Zaliczano doń rodzaje Ocypode i Uca. W 1975 Crane dokonał rewizji rodzaju Uca wyróżniając w jego obrębie 9 podrodzajów oraz 92 gatunki i podgatunki[4]. W 2013 Sakai i Türkay dokonali rewizji rodzaju Ocypode, wyróżniając 21 gatunków i wyodrębniając z niego monotypowy rodzaj Hoplocypode[5]. W 2016 roku Shih wraz z siedmioma innymi karcynologami dokonał rewizji rodziny przy użyciu metod filogenetycznych. Zsynonimizowali oni Hoplocypode z Ocypode, podzielili dotychczasowy Uca na wiele rodzajów w dwóch podrodzinach oraz włączyli do Ocypodidae monotypowe Ucidinae, wcześniej klasyfikowane jako osobna rodzina[2].
Systematyka rodziny po rewizji z 2016 przedstawia się następująco[2]:
- podrodzina: Ocypodinae
- podrodzina: Gelasiminae
- podrodzina: Ucidinae Števčić, 2005
- Ucides Rathbun, 1897
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ocypodidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Hsi-Te Shih, Peter K.L. Ng, Peter J. F. Davie, Christoph D. Schubart, Michael Türkay, Reza Naderloo, Diana Jones, Min-Yun Liu. Systematics of the family Ocypodidae Rafinesque, 1815 (Crustacea: Brachyura), based on phylogenetic relationships, with a reorganization of subfamily rankings and a review of the taxonomic status of Uca Leach, 1814, sensu lato and its subgenera. „Raffles Bulletin of Zoology”. 64, s. 139–175, 2016.
- ↑ a b c d e Ocypodidae. W: P. J. F. Davie: Crustacea: Malocostraca: Eucarida (Part 2), Decapoda: Anomura, Brachyura. T. 19. CSIRO Publishing, 2002, s. 343, seria: Zoological Catalogue of Australia. ISBN 978-0-643-06792-9.
- ↑ J. Crane: Fiddler Crabs of the World (Ocypodidae: Genus Uca). Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1975.
- ↑ K. Sakai, M. Türkay. Revision of the genus Ocypode with the description of a new genus, Hoplocypode (Crustacea: Decapoda: Brachyura). „Memoirs of the Queensland Museum — Nature”. 56, s. 665–793, 2013.