North Island Fault System

Mapa systemu uskoków North Island

Aktywne uskoki w Nowej Zelandii z zaznaczonymi wektorami przemieszczania się płyty pacyficznej względem australijskiej

North Island Fault System (również North Island Dextral Fault Belt) – system uskoków tektonicznych o charakterze dekstralnym (prawoprzesuwczym), który położony jest na Wyspie Północnej w Nowej Zelandii. System uskoków North Island stanowi jednocześnie granicę pomiędzy płytą pacyficzną i indoaustralijską. Umożliwia on przenoszenie przemieszczeń wzdłuż uskoku transformacyjnego . System uskoków North Island obejmuje w części południowo-zachodniej uskoki: Wairarapa i Wellington, w części centralnej uskoki: Ruahine i Mohaka oraz w części północno-wschodniej uskoki: Waimana, Waiotahi, Whakatane i Waiohau. System uskoków North Island składa się w głównej mierze z uskoków dekstralnym. Natomiast w części północno-wschodniej następuje obrócenie uskoków i zaczynają dominować uskoki typu normalnego, które biegną skośnie w miejscu krzyżowania się systemu uskoków North Island ze strefą ryftu Taupo. Tempo przesuwania się systemu North Island wynosi około 10 mm/rok .

Uskoki

System uskoków North Island składa się z ośmiu głównych uskoków oraz z mniejszych uskoków, powiązanych ze sobą.

Część południowo-wschodnia

Uskok Wairarapa rozciąga się od południowo-zachodniego wybrzeża Wyspy Północnej w pobliżu jeziora Wairarapa i biegnie wzdłuż północno-zachodniego brzegu jeziora . Uskok przyczynił się do wystąpienia trzęsienia ziemi w Wairarapa w 1855 roku o magnitudzie 8,2° w skali Richtera. Przerwy pomiędzy dużymi trzęsieniami ziemi wzdłuż tego uskoku wynoszą średnio 1200 lat .

Uskok Wellington rozpoczyna swój bieg w Cieśninie Cooka, ciągnie się wzdłuż miasta Wellington i kończy swój bieg w pobliżu miasteczka Woodville, gdzie rozgałęzia się na uskoki Ruahine i Mohaka. Uskok Wellington dzieli się na trzy główne segmenty: Wellington-Hutt Valley, Tararua i Pahiatua  .

Część centralna

Uskoki w części centralnej stanowią przedłużenie uskoku Wellington, który rozgałęzia się na dwa uskoki Ruahine i Mohaka . Oba uskoku biegną w stosunku do siebie równolegle: Mohaka – po południowo-wschodniej stronie, a Ruhaine po północno-zachodniej stronie. Uskok Mohaka i Ruhaine na północy rozgałęziają się na uskoki położone w części północno-wschodniej. Główny odcinek uskoku Mohaka przechodzi w uskok Whakatane, natomiast uskoku Ruahine w uskok Waiohau  . Badania wykazały, że uskok Mohaka jest bardziej aktywny niż uskok Ruahine. Średnia prędkość przemieszczanie się uskoku Mohaka wynosi 3-4 mm/rok, a uskoku Ruahine 1-2 mm/rok .

Część północno-wschodnia

Uskoki w części północnej stanowią kontynuacje uskoków Ruhaine i Mohaka. Uskok Ruahine przechodzi w uskok Waiohau i kończy swój bieg w zatoce Zatoce Obfitości. W południowej części uskoku Waiohau dochodzi do obrócenia uskoku dekstralnego w typ normalny. Wzdłuż uskoku płynie rzeka Rangitaiki River. Przypuszcza się, że uskok Waiohau doprowadził do trzęsienia ziemi w 1866 roku, które skoncentrowało się w okolicach Te Mahoe na wschód od miasta Kawerau  . Natomiast uskok Mohaka rozgałęzia się na trzy uskoki: Waimana, Whakatane i Waiotahi, które biegną w stosunku do siebie równolegle . Uskoku Waimana i Waiotahi kończą swój bieg na wybrzeżu Zatoki Obfitości. Uskok Whakatane, krzyżuje się z uskokiem While Island, który położony jest w strefie ryftu Taupo .

Bibliografia

• Palaeoearthquake surface rupture in a transition zone from strike-slip to oblique-normal slip and its implications to seismic hazard, North Island Fault System, New Zealand. W: Reicherter K. i inni (red.), Mouslopoulou, V. i inni: Palaeoseismology: historical and prehistorical records of earthquake ground effects for seismic hazard assessment. Londyn: Geological Society, 2009, s. 269–292. ISBN 978-1-86239-276-2.
• Barnes, P.M.: The southern end of the Wairarapa Fault, and surrounding structures in Cook Strait. Greater Wellington Regional Council, 2005. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
• Van Dissen, R. i inni: Surface rupture earthquakes over the last ~1000 years in the Wellington region, New Zealand, and implications for ground shaking hazard. Journal of Geophysical Research, 1996. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
• Van Dissen, R. i inni: It’s Our Fault: Better Defining the Earthquake Risk in Wellington - Results to Date & a Look to the Future. NZEE Conference Proceedings, 2009. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
• Langridge, R. i inni: Defining the geometric segmentation and Holocene slip rate of the Wellington Fault, New Zealand: the Pahiatua section. New Zealand Journal of Geology & Geophysics, 2005. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
• Neall, V.; Hanson J.: The Neotectonics of the Ruahine and Mohaka Faults, between the Manawatu Gorge and Puketitiri and Figures to Accompany Final Prog. Earthquake Commission, 1995. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
• Mouslopoulou V. i inni: Quaternary temporal stability of a regional strike-slip and rift fault intersection. Journal of Structural Geology, 2007. [dostęp 2017-08-13].
• Nair I.; Beanland S.: Geological setting of the 1987 Edgecumbe earthquake, New Zealand. New Zealand Journal of Geology and Geophysics, 1989. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
• Langridge R.; Ries W.: Active Fault Mapping and Fault Avoidance Zones for Central Hawkes Bay District: 2013 Update. GNS Science Consultancy Report, 2014. [dostęp 2017-08-14]. (ang.).