Nadrzewnik bananowy
| Dendromus messorius[1] | |||
| (O. Thomas, 1903) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
nadrzewnik bananowy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
 | |||
Nadrzewnik bananowy[7] (Dendromus messorius) – gatunek ssaka z podrodziny nadrzewników (Dendromurinae) w obrębie rodziny malgaszomyszowatych (Nesomyidae), występujący w Afryce Środkowej i w Sahelu[6][8].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Nadrzewnik bananowy występuje w rozłączonych populacjach w Ghanie, Togo, Beninie, południowo-wschodniej Nigerii, Kamerunie, skrajnym południowym Sudanie Południowym, północno-wschodniej Demokratycznej Republice Konga, południowo-wschodniej Ugandzie i zachodniej Kenii; granice zasięgu niepewne[9].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1903 roku angielski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Dendromys messorius[2]. Holotyp pochodził z Efulen, w Bulu, w Kamerunie[8].
Bywał łączony z występującym sympatrycznie nadrzewnikiem kasztanowym (Dendromus mystacalis). Ma on podobny wygląd, ale jest większy i ma jednolicie biały brzuch. Oba gatunki mogą być blisko spokrewnione z południowoafrykańskim nadrzewnikiem bagiennym (Dendromus mesomelas)[8]. Może to być kompleks blisko spokrewnionych gatunków[6]. Pilnie potrzebna jest rewizja taksonomiczna[9]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[9].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Dendromus (Dendromys): gr. δενδρον dendron „drzewo”; μυς mus, μυος muos „mysz”[10].
- messorius: łac. messorius „żniwiarski”, od messor, messoris „żniwiarz”[11].
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 57–70 mm, długość ogona 78–95 mm, długość ucha 11–14 mm, długość tylnej stopy 16–20 mm; masa ciała 7–10 g[12]. Jest to bardzo mały, smukły nadrzewnik. Ogon jest dłuższy niż reszta ciała (stanowi ok. 140% długości). Sierść na grzbiecie i głowie jest rudobrązowa, na bokach bledsza; włosy są ciemnoszare w trzech czwartych długości od nasady, z rudobrązową pozostałą częścią. Brzuch jest cały biały, wyraźnie oddzielony kolorystycznie od boków; także wargi, policzki, gardło i pierś są białe. Uszy są względnie duże[13].
Biologia[edytuj | edytuj kod]
Nadrzewnik bananowy występuje na wyżynnych terenach trawiastych, na pograniczu obszarów porośniętych przez wilgotny las równikowy i sawannę[6][13]. Prowadzi nocny tryb życia. W Kongu stwierdzono, że buduje gniazda z liści bananowca, ukryte między świeżymi liśćmi rośliny, choć znajdowano także gniazda w wysokiej trawie i krzakach. Każde zajmowało jedno dorosłe zwierzę. Żywi się pokarmem roślinnym[13].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje nadrzewnika bananowego za gatunek najmniejszej troski. Nie są znane zagrożenia dla gatunku, jest on szeroko rozpowszechniony i prawdopodobnie żyje w kilku obszarach chronionych[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dendromus messorius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b O. Thomas. New African mammalia of the genera Petrodromus, Dendromys, Mus, and Lepus. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 12, s. 340, 1903. (ang.).
- ↑ R.Ch. Wroughton. Two new duikers related to Cephalophus abyssinicus and a new Dendromus from Mt. Elgon. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 5, s. 275, 1910. (ang.).
- ↑ R.T. Hatt. Fourteen hitherto unrecognized African rodents. „American Museum novitates”. 708, s. 13, 1934. (ang.).
- ↑ L. Bohmann. Die Gattung Dendromus A. Smith. Versuch einer naturlichen Gruppierung. „Zoologischer Anzeiger”. 139, s. 33–53, 1939. (niem.).
- ↑ a b c d e D. Schlitter & F. Dieterlen, Dendromus messorius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-11-08] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 233. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Dendromus messorius. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-08].
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 336. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 222, 1904. (ang.).
- ↑ K. Kumaniecki: Słownik Łacińsko - Polski. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, 1977, s. 308. (łac. • pol.).
- ↑ S. Goodman & A. Monadjem: Family Nesomyidae (Pouched Rats, Climbing Mice and Fat Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 197–201. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b c Dendromus messorius Banana African Climbing Mouse. W: Mammals of Africa. J. Kingdon, D. Happold, T. Butynski, M. Hoffmann, M. Happold & J. Kalina (redaktorzy). T. 3: Rodents, Hares and Rabbits. Bloomsbury, 2013, s. 224–226. ISBN 1-4081-8996-8.