Monastyr Bogdana
47°50′33″N 25°55′03″E/47,842500 25,917500 nr rej. SV-II-m-A-05603
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Obiekty sakralne | |
| Cerkiew | |
| Fundator | |
| Data budowy |
ok. 1360 |
Położenie na mapie Rumunii  | |
| 47°50′33″N 25°55′03″E/47,842500 25,917500
| |
Monastyr Bogdana – prawosławny monastyr z cerkwią pod wezwaniem św. Mikołaja wzniesioną w 2. połowie XIV w. (ok. 1360 r.), znajdujący się w Radowcach w północnej Rumunii, na Bukowinie.
Cerkiew jest fundacją pierwszego hospodara mołdawskiego, Bogdana I, który miał swoją siedzibę w Radowcach. Wzniesiona przez niego (prawdopodobnie na miejscu starszej, drewnianej cerkiewki) świątynia stanowi nekropolię pierwszych hospodarów mołdawskich – pochowani tutaj zostali Bogdan I, Latco, Roman I, Stefan I, Bogdan (współrządca i brat Aleksandra Dobrego), a także Bogdan II (ojciec Stefana Wielkiego). Jest też najstarszą murowaną budowlą historycznej Mołdawii. W 2. połowie XV w. cerkiew została siedzibą biskupstwa.
Architektura cerkwi stanowi wyjątkowe połączenie wpływów zachodnich oraz architektury bizantyńskiej. Zbudowana jest na zachodnim planie bazylikowym (od wschodu zakończonym apsydą), co jest ewenementem w tym rejonie Rumunii, choć nie spełnia on tutaj swej roli związanej z oświetleniem kościoła (wysoki dach, małe okienka). Jednocześnie zachowany jest bizantyjski podział na nawę i przednawie. Połączenie tych części świątyni ze sobą jest jednak o wiele szersze, niż niewielkie tylko przejście spotykane w typowych cerkwiach mołdawskich, a jednocześnie podzielone są na nawę główną i nawy boczne; w górnych częściach posiadają nawet symulowane empory. Ściany zewnętrzne wzmocnione są przyporami.
Typowy dla mołdawskich cerkwi charakter posiada już przedsionek, dobudowany w 1559 r. z fundacji hospodara Aleksandra Lăpușneanu. Z tego okresu pochodzi również kamieniarka obramowań okien i drzwi cerkwi, wykonane w stylu gotyckim. W 1781 r. wzniesiono wolno stojącą dzwonnicę.a
Wnętrze cerkwi ozdobione jest malowidłami pochodzącymi pierwotnie zapewne z czasów Stefana Wielkiego, tj. z 2. połowy XV w., które jednak poddawano restauracji i przeróbkom w XVI oraz XIX w. Fundacją Stefana Wielkiego są również płyty nagrobne na grobach hospodarskich ozdobione płaskorzeźbami o bogatej ornamentyce roślinnej.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- W. Korsak, J. Tokarski, Rumunia, Pascal 2004, s. 218.
- Ł. Galusek, M. Jurecki, A. Dumitru, Rumunia. Mozaika w żywych kolorach, Bezdroża 2004, ss. 217–218.
- M. Jurecki, Bukowina. Kraina łagodności, Bezdroża 2001, ss. 233–235.
- V. Florea, Sztuka rumuńska, Warszawa 1989, s. 70, 73.
- R. Brykowski, T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Rumunii, Ossolineum 1979, ss. 65–66, 76.