Model rozwoju kompetencji braci Dreyfus
Model rozwoju kompetencji braci Dreyfus – model tego, jak osoby uczące się pozyskują umiejętności poprzez instrukcje oraz działanie, wykorzystywany w edukacji i badaniach operacyjnych. Bracia Stuart oraz Hubert Dreyfus zaproponowali ten model w roku 1980 w 18-stronicowym rapocie dotyczącym ich badań na Universytecie Kalifornijskim w Berkeley, w Centrum Badań Operacyjnych dla Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych Biura Badań Naukowych[1]. Według modelu uczący się przechodzi pięć różnych etapów: nowicjusz (ang. novice), kompetentny (competent), biegły (ang. proficient), ekspert (ang. expert) oraz mistrz (ang. master).
Model Braci Dreyfus[edytuj | edytuj kod]
Model Braci Dreyfus bazuje na czterech właściwościach:
- Przypomnienie (ang. recollection): nie sytuacyjne albo sytuacyjne
- Rozpoznawanie (ang. recognition): fragmentaryczne albo całościowe
- Decyzje: analityczna albo intuicyjna
- Świadomość (ang. awareness): monitorująca albo wchłonięta
Oryginalny model zawierał mistrzostwo jako ostatni etap. W swojej książce Mind over Machine, został on nieco dostosowany by kończyć się na poziomie ekspert[2]. Doprowadziło to do pięciostopniowego procesu:
Cecha/Poziom umiejętności Nowicjusz Zaawansowany początkujący Kompetentny Biegły Ekspert Przypomnienie nie-sytuacyjne sytuacyjne sytuacyjne sytuacyjne sytuacyjne Rozpoznawanie fragmentaryczne fragmentaryczne całościowe całościowe całościowe Decyzje analityczna analityczna analityczna intuicyjna intuicyjna Świadomość monitorująca monitorująca monitorująca monitorująca wchłonięta
Krytyka modelu[edytuj | edytuj kod]
Krytykę modelu Dreyfusa przedstawili Gobet i Chassy[3][4] którzy zaproponowali alternatywną teorię dla intuicji.
Ponadto, wg modelu braci Dreyfus – analityczne myślenie nie odgrywa żadnej roli w przypadku ekspertów, którzy działają tylko intuicyjnie. Istnieje jednak wiele dowodów na to, że eksperci w rzeczywistości często stosunkowo wolno rozwiązują problemy (np. wyszukiwanie z wyprzedzeniem w szachach).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Chris Argyris – koncepcja uczenia się przez działanie
- Pięć stopni kompetencji
- Umiejętności
- Shu Ha Ri
- Maurice Merleau-Ponty
- Sprawność językowa
- Taksonomia Blooma
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stuart E. Dreyfus, Hubert L. Dreyfus: A Five-Stage Model of the Mental Activities Involved in Directed Skill Acquisition. Washington, DC: Storming Media, Luty 1980. [dostęp 2010-06-13].
- ↑ Stuart E. Dreyfus, Hubert L. Dreyfus: Mind over Machine. Nowy Jork: Free Press, 1986.
- ↑ Gobet. F., Chassy, P.. Towards an alternative to Benner’s theory of expert intuition in nursing: A discussion paper.. „International Journal of Nursing Studies”. 45, s. 129-139, 2008.
- ↑ Gobet. F., Chassy, P.. Expertise and intuition: A tale of three theories. „Minds and Machines”. 19, s. 151-180, 2009.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Patricia Benner. Using the Dreyfus Model of Skill Acquisition to Describe and Interpret Skill Acquisition and Clinical Judgment in Nursing Practice and Education. „Bulletin of Science, Technology & Society”. 24 (3), s. 188–19, 2004. DOI: 10.1177/0270467604265061.
- Jørgen W. Eriksen. Should Soldiers Think before They Shoot?. „Journal of Military Ethics”. 9 (3), s. 195–218, 2010. DOI: 10.1080/15027570.2010.510861.