Meshari

Meshari – pierwsza książka wydana w języku albańskim, przekład łacińskiego mszału katolickiego na dialekt gegijski języka albańskiego autorstwa Gjona Buzuku z 1555 roku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Meshari (alb. „mszał”) to tłumaczenie łacińskiego mszału katolickiego, zbioru modlitw, psalmów i litanii, na dialekt gegijski języka albańskiego^[1]. Przekładu dokonał Gjon Buzuku, który według kolofonu, pisał tłumaczenie od 22 marca 1554 roku do 5 stycznia 1555 roku^[2].

Oryginał Meshari miał 110 kart – 220 stron^[1]. Jedyny zachowany do dziś egzemplarz księgi, odkrył przypadkiem w 1740 roku w bibliotece Akademii Kongregacji Rozkrzewiania Wiary albański arcybiskup Skopje Gjon Nikollë Kazazi (1702–1752)^[3]. Kazazi skopiował jej fragment i przesłał do Giorgia Guzzetty (1682–1756), założyciela seminarium albańskiego w Palermo^[1]. Pod koniec XVIII w. księga znajdowała się w kolekcji kardynała Stefana Borgii (1731–1804), która później stała się częścią Biblioteki Watykańskiej^[1]. Mszał przez lata pozostawał niezbadany, dopiero w latach 1909–1910 Giuseppe Schirò dokonał jego transkrypcji i transliteracji^[1]. Pierwsze kompletne wydanie księgi w opracowaniu Namika Ressuliego miało miejsce w 1958 roku, kolejne w 1968 roku w opracowaniu Eqrema Çabeja^[3].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Jedyny odnaleziony egzemplarz księgi ma 94 karty – 188 stron tekstu, przy czym brakuje strony tytułowej i pierwszych 16 stron, dlatego też nie wiadomo dokładnie, kiedy i gdzie mszał został wydany, ani jaki był jego oryginalny tytuł^[2]^[1]. Przyjmuje się, że Meshari został wydany w Wenecji^[1]. Tekst został opublikowany przy użyciu alfabetu łacińskiego z zastosowaniem znaków cyrylicy dla reprezentacji dźwięków nieznanych łacinie i włoskiemu^[1]. Księga ma 154 tys. słów, a zasób jej słownictwa zawiera 1500 różnych leksemów^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Robert Elsie: Albanian Literature: A Short History. I.B.Tauris, 2005, s. 9–14. ISBN 978-1-84511-031-4. [dostęp 2017-04-02]. (ang.).
↑ ^a ^b Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. London: I.B.Tauris, 2013, s. 66. ISBN 978-1-78076-431-3. [dostęp 2017-04-02]. (ang.).
↑ ^a ^b Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Lanham, Maryland: The Scarecrow Press, 2010, s. 65–66. ISBN 978-0-8108-6188-6. [dostęp 2017-04-02]. (ang.).

[Elsie9–14-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Robert Elsie: Albanian Literature: A Short History. I.B.Tauris, 2005, s. 9–14. ISBN 978-1-84511-031-4. [dostęp 2017-04-02]. (ang.).

[Elsie66-2] Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. London: I.B.Tauris, 2013, s. 66. ISBN 978-1-78076-431-3. [dostęp 2017-04-02]. (ang.).

[Elsie65–66-3] Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Lanham, Maryland: The Scarecrow Press, 2010, s. 65–66. ISBN 978-0-8108-6188-6. [dostęp 2017-04-02]. (ang.).

[1]

[2]

[3]