Marga reglowa
| Quedius paradisianus | |||
| (Heer, 1839) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Quedius (Raphirus) | ||
| Gatunek |
marga reglowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
Marga reglowa[1][2] (Quedius paradisianus) – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny kusaków.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek opisany został po raz pierwszy w 1839 roku przez Oswalda Heera pod nazwą Philonthus paradisianus. Jako miejsce typowe wskazano „Paradies an der Zaportalp” w Szwajcarii[3]. Zalicza się do niego dwa podgatunki[4][3]:
- Quedius paradisianus korgeanus Fagel, 1968
- Quedius paradisianus paradisianus (Heer, 1839)
Pierwszy opisany został w 1968 roku przez Gastona Fagela na łamach „Bulletin & annales de la Société royale d'entomologie de Belgique”. Jako miejsce typowe wskazano Abant Dagh w zachodniej Turcji. Epitet gatunkowy nadano na cześć Horsta Korgego[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 7 do 8,5 mm. Głowa jest okrągława, czarna ze słabym połyskiem brązowym oraz z brunatnożółtymi czułkami i głaszczkami. Czułki mają człon pierwszy krótszy niż dwa następne razem wzięte, a człon trzeci znacznie dłuższy niż drugi. Przedplecze jest wypukłe, jednolicie czarne. Na powierzchni czarnej tarczki obecne jest punktowanie. Pokrywy są czarne ze słabym połyskiem brązowym, czasem z brunatno rozjaśnionymi krawędziami tylnymi, niekiedy z parą podłużnych plam czerwonawej barwy. Oprócz punktów makroskopowych na powierzchni pokryw wyraźnie widoczne są punkty mikroskopowe. Odnóża są w całości brunatnożółte. Tylna ich para odznacza się stopami o członie pierwszym nie przekraczającym długością członu ostatniego. Odwłok jest smolistoczarnobrunatny, czasem z brunatnymi rozjaśnieniami tylnych krawędzi tergitów. Na przedzie trzech pierwszych tergitów odwłoka nie występują szarobrunatne plamki[6].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad głównie górski, zasiedlający przede wszystkim regiel dolny i regiel górny[6][7], ale obecny też w piętrze subalpejskim[7]. Bytuje w ściółce, pod opadłymi liśćmi i kamieniami, wśród mchów, oraz w butwiejących starych pniakach i kłodach[7]. Szczególnie częsty wzdłuż strumieni i potoków[6]. Jest drapieżnikiem polującym na ślimaki, larwy i drobne bezkręgowce, zjadającym także ich jaja[2].
Gatunek palearktyczny, znany z Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Macedonii Północnej, południowej Rosji, Cypru[4], Turcji, Kaukazu i Turkmenistanu[7]. W Europie występuje tylko podgatunek nominatywny[4]. W Polsce znany z Przedgórza Sudeckiego, Sudetów, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i Karpat – szczególnie w tych ostatnich pospolity[7][6][8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.
- ↑ a b Quedius paradisianus – Marga reglowa. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-03-11].
- ↑ a b Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Insecta: Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 3). Staphylininae: Staphylinini (Quediina, Staphylinina, Tanygnathinina, Xanthopygina), Xantholinini. Staphylinidae incertae sedis. Fossils, Protactinae†. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 3021–3840, 2001.
- ↑ a b c Quedius (Raphirus) paradisianus (Heer, 1839). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-11].
- ↑ Gaston Fagel. Contribution à la connaissance des Staphylinidae. CII. Espèces inédites d’Anatolie et du bassin méditerranéen. „Bulletin & annales de la Société royale d'entomologie de Belgique”. 104, s. 118–134, 1968.
- ↑ a b c d Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 e Kusakowate - Staphylinidae: Kusaki - Staphylininae. Warszawa, Wrocław: PWN, PTE, 1980.
- ↑ a b c d e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (7), 1980.
- ↑ gatunek: Quedius (Raphirus) paradisianus (O. Heer, 1839). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-03-11].