Major non-NATO ally

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

     MNNA

Major non-NATO ally, lub w skrócie MNNA (z ang. Główni sojusznicy spoza NATO) – termin, którym rząd Stanów Zjednoczonych przyjął określać te kraje, które zalicza do swoich najważniejszych sojuszników, ale nie należą one do NATO. Kategoria ta jest nadawana przez amerykańskie władze (podobnie jak klauzula największego uprzywilejowania).

Zazwyczaj z tymi krajami wiąże z USA szereg ważnych umów o charakterze politycznym i obronnym, ale także i gospodarczym (zwłaszcza w krajach Bliskiego Wschodu, jak Kuwejt).

Sprawa stosunków z Nową Zelandią przedstawia się nieco bardziej skomplikowanie, albowiem wiele tamtejszych rządów ogłaszało kraj „strefą bezatomową”, co wiązało się, prócz zakazu posiadania przezeń broni jądrowej, z niezgodą na rozmieszczanie głowic należących do innego kraju oraz przebywaniu na wodach terytorialnych okrętów podwodnych i innych jednostek z bronią jądrową na pokładzie. Oficjalnie przedstawiciele amerykańskiej administracji określają Nową Zelandię jako „bardzo dobrego przyjaciela”.

Lista państw Major non-NATO ally[edytuj | edytuj kod]

Źródło[1]:

  1.  Australia (1987)
  2.  Egipt (1987)
  3.  Izrael (1987)
  4.  Japonia (1987)
  5.  Korea Południowa (1987)
  6.  Jordania (1996)
  7.  Nowa Zelandia (1997)
  8.  Argentyna (1998)
  9.  Bahrajn (2002)
  10.  Filipiny (2003)
  11.  Tajlandia (2003)
  12.  Tajwan (2003)[2]
  13.  Kuwejt (2004)
  14.  Maroko (2004)
  15.  Pakistan (2004)
  16.  Tunezja (2015)[3]
  17.  Brazylia (2019)[4]
  18.  Katar (2022)[5]
  19.  Kolumbia (2022[6])

Byłe państwa Major non-NATO ally[edytuj | edytuj kod]

Administracja prezydenta George’a H.W. Busha (1989-1993) nadała ten status pięciu krajom, Billa Clintona (1993-2001) trzem, George’a W. Busha (2001-2009) sześciu, Baracka Obamy (2009-2017) dwóm, Donalda Trumpa (2017-2021) jednemu, Joe Bidena (2021-) dwóm.

Zobowiązania sojusznicze[edytuj | edytuj kod]

  • Współpraca w dziedzinie zwalczania międzynarodowego terroryzmu
  • Współpraca w dziedzinie szkolenia
  • Współpraca w dziedzinie technologii kosmicznych
  • Współpraca militarna (bazy wojskowe, etc. etc.)
  • Sprawy gospodarcze

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Major Non-NATO Ally Status, [w:] Wyszukaj: "Major Non-NATO Ally", U.S. Department of State, 20 stycznia 2021 [dostęp 2023-02-20].
  2. Shirley Kan, Taiwan: Major U. S. Arms Sales Since 1990, DIANE Publishing, grudzień 2009, ISBN 978-1-4379-2041-3 [dostęp 2023-04-15] (ang.).
  3. Designation of Tunisia as a Major Non-NATO Ally. U.S. Department of State. [dostęp 2015-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-20)]. (ang.).
  4. Brazil: major non-NATO Ally [online], The Brasilians, 4 czerwca 2019 [dostęp 2019-11-21] (ang.).
  5. C. Todd Lopez, ‘Major Non-NATO Ally’ Designation Will Enhance U.S., Qatar Relationship [online], defense.gov, 31 stycznia 2022 [dostęp 2022-02-01] (ang.).
  6. Brett Samuels, Biden designates Colombia as major non-NATO ally [online], The Hill, 10 marca 2022 [dostęp 2023-04-15] (ang.).
  7. Hillary Clinton says Afghanistan 'major non-Nato ally'. BBC News. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
  8. Olafimihan Oshin, Biden to rescind Afghanistan’s designation as major non-NATO ally [online], The Hill, 7 lipca 2022 [dostęp 2023-04-15] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]