Liogenys

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Liogenys
Guérin-Méneville, 1831
Ilustracja
Liogenys bidentata
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

żukokształtne

Nadrodzina

żuki

Rodzina

poświętnikowate

Podrodzina

chrabąszczowate

Plemię

Diplotaxini

Rodzaj

Liogenys

Typ nomenklatoryczny

Liogenys castaneus Guérin-Méneville, 1831

Synonimy
  • Amphicrania Dejean, 1833
  • Hilarianus Blanchard, 1851
  • Peritryssus Reitter, 1918
  • Homoliogenys Gutiérrez, 1952
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Liogenys – rodzaj chrząszczy z rodziny poświętnikowatych i podrodziny chrabąszczowatych. Obejmuje 118 opisanych gatunków. Zamieszkują głównie Amerykę Południową.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Cechy diagnostyczne na przedzie ciała. 1: głowa i przedplecze o zanikłych kątach tylnych, 2: przedplecze o słabo wysuniętej krawędzi przedniej i zaokrąglonych kątach tylnych, 3: przedplecze o prostej krawędzi przedniej i kanciastych kątach tylnych. alpd: odległość między ząbkiem przednim a wyrostkiem bocznym nadustka, at: ząbek przedni nadustka, atbw: szerokość nasady ząbka przedniego, atd: rozstaw ząbków przednich, can: występ policzka (canthus), em: wykrojenie krawędzi przedniej nadustka, ey: oko, eyd: rozstaw oczu, latm: krawędź boczna nadustka, latp: wyrostek boczny nadustka, lmat: krawędź boczna ząbka przedniego, lpeyd: odległość między krawędzią boczną ząbka przedniego a okiem, ptac: kąt przedni przedplecza, ptam: krawędź przednia przedplecza, ptpc: kąt tylny przedplecza
Liogenys rufocastanea
Liogenys corumbana
Liogenys elegans
Liogenys suturalis
Liogenys testaceipennis
Liogenys tibialis
Liogenys femella
Liogenys diodon

Chrząszcze o ciele długości od 6,5 do 16,3 mm i szerokości od 3,5 do 8,3 mm, w zarysie wydłużonym, o prawie równoległych bokach, czasem nieco w tyle szerszym niż na przedzie. W ubarwieniu występują kolory żółtawy, brązowawy, rudobrązowy, fioletowawoczerwony i czarny[1].

Głowa odznacza się czołem i nadustkiem wspólnie wklęśniętymi zarówno w widoku bocznym, jak i grzbietowym. Nadustek jest ku przodowi odgięty, wykrojony, w widoku bocznym S-kształtny. Wypukła warga górna jest krótsza niż spód nadustka. Szczęki mają na prostej krawędzi zewnętrznej od czterech do pięciu ząbków u wierzchołka. Trapezowata, na szczycie najszersza warga dolna ma wydrążoną bródkę i krótszy od tego wydrążenia, na przedzie wykrojony języczek[1].

Najszersze pośrodku przedplecze ma prostą do lekko pośrodku wypukłej krawędź przednią oraz zaokrąglone lub niewyróżnialne kąty tylne. Tarczka jest trójkątna, ostrołukowa lub zaokrąglona. Grubo i gęsto punktowane pokrywy mają po trzy lub cztery żeberka oddalone od siebie na dwukrotność szerokości oraz nabrzmiałość przedwierzchołkową położoną bliżej szwu niż krawędzi zewnętrznej[1].

Odnóża zwieńczone są rozdwojonymi pazurkami. Biodra tylnej pary są porośnięte albo szczecinkami albo łuskami, natomiast na tych pary pierwszej mogą występować jedne i drugie. Golenie przedniej pary mają dwie listewki podłużne na środku dysku, wklęśniętą i zwykle na szczycie opatrzoną ostrogą krawędź wewnętrzną, a na krawędzi zewnętrznej trzy ząbki, z których nasadowy jest najmniejszy, a u samców czasem wręcz zanikły. Dłuższe od głowy stopy przedniej pary odznaczają się członem pierwszym krótszym od drugiego. Golenie pary środkowej mają parę ostróg i koronę z kolców na wierzchołku oraz jedną lub dwie opatrzone kolcami nie dłuższymi niż te w koronie listewki poprzeczne[1].

Odwłok ma pygidium odsłonięte, prawie kwadratowe do prawie trapezowatego, co najmniej dwukrotnie dłuższe od piątego z widocznych sternitów; niekiedy odsłonięte częściowo lub w całości jest także propygidium. Punktowanie na pygidium jest pępkowate lub brak go zupełnie. Genitalia samca mają paramery rozwidlone, z rowkiem wzdłuż środka okolicy nasadowej i wyrostkami na krawędzi zewnętrznej[1].

Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]

Owady spotykane w rozmaitych siedliskach od wybrzeży po wyższe położenia górskie, dochodzące do rzędnych 4100 m n.p.m.[1]

Rodzaj neotropikalny, znany z Panamy, Kolumbii, Wenezueli, Brazylii, Peru, Boliwii, Paragwaju, Urugwaju, Chile i Argentyny. Na południe sięga do 46°S[1].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Takson ten wprowadzony został w 1831 roku przez Félixa Édouarda Guérina-Méneville’a jako monotypowy, z opisanym w tej samej publikacji L. castaneus jako jedynym gatunkiem[2]. Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów λείος (leios), oznaczającego „gładka”, oraz γένυς (genys), oznaczającego „broda”[1].

Do rodzaju tego zalicza się 118 opisanych gatunków[3]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Mariana Alejandra Cherman, Kleber Makoto Mise, Miguel Angel Morón, Fernando Z. Vaz-de-Mello, Lúcia Massutti Almeida. A taxonomic revision of Liogenys occurring in Brazil with an interactive key and remarks on New World Diplotaxini (Coleoptera, Melolonthidae). „ZooKeys”. 699, s. 1-120, 2017. DOI: 10.3897/zookeys.699.12031. 
  2. ↑ F.E. Guérin-Méneville, Première division. Crustacées, arachnides det insectes. Chapitre XIII Insectes, [w:] L.I. Duperrey (red.), Voyage autor du monde, exécuté par ordre du Roi, sur la corvette de sa Majesté, La Coquille, pendant les années 1822, 1823, 1824, et 1825, „Zoologie”, 2, 2, Paris: A. Bertrand, 1838, s. 92–108.
  3. ↑ genus Liogenys Guérin-Méneville, 1831. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2024-02-02].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Liogenys&oldid=73093063”