Leon Grot

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leon Grot
Leon Machonbaum
„Grot”
Ilustracja
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

6 czerwca 1890
Warszawa

Data i miejsce śmierci

28 marca 1974
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dowództwo Wojsk Lądowych

Stanowiska

szef sztabu Wojsk Lądowych

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Multimedia w Wikimedia Commons

Leon Grot vel Leon Machonbaum[a] ps. „Grot”[2] (ur. 6 czerwca 1890 w Warszawie, zm. 28 marca 1974 tamże) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 6 czerwca 1890 w Warszawie, w rodzinie żydowskiego pochodzenia[3] jako syn Józefa[4] i Flory Lawendel[5]. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 1 pułku piechoty Legionów. 2 lipca 1915 awansował do stopnia podporucznika, a 1 kwietnia 1916 na porucznika[6]. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Beniaminowie.

W 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do 35 pułku piechoty. W szeregach tego pułku walczył na wojnie z bolszewikami. Dowodził kompanią i batalionem[7]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony w stopniu majora z dniem 1 kwietnia 1920, w piechocie, w „grupie byłych Legionów Polskich”[8]. 3 maja 1922 został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 240. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W lipcu 1922 został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki zastępcy dowódcy 35 pułku piechoty[9][10].

1 grudnia 1924 awansował do stopnia podpułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 67. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. W sierpniu 1925 został przeniesiony do 14 pułku piechoty we Włocławku na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[12]. W lutym 1928 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 31 pułku Strzelców Kaniowskich w Łodzi[13][14]. Od 23 grudnia 1929[15] do 16 października 1935 dowodził 3 pułkiem piechoty Legionów w Jarosławiu. Na tym stanowisku 24 grudnia 1929 awansował do stopnia pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 i 18. lokatą w korpusie oficerów piechoty[16]. W październiku 1935 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu, a trzy lata później dowódcą piechoty dywizyjnej 22 Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu. Z racji pełnionej funkcji był zastępcą dowódcy dywizji, gen. bryg. Mieczysława Boruty-Spiechowicza. Od marca 1939, kiedy gen. Boruta został wyznaczony na stanowisko dowódcy Grupy Operacyjnej „Bielsko”, do 28 sierpnia 1939 pełnił obowiązki dowódcy dywizji[17].

Na stanowisku dowódcy piechoty dywizyjnej 22 DP Gór. walczył w kampanii wrześniowej. W czasie walk dostał się do niemieckiej niewoli, w której przebywał bez mała sześć lat. 29 kwietnia 1945 został uwolniony z Oflagu VII A Murnau.

W 1945 powrócił do kraju i został przyjęty do Wojska Polskiego. Był zastępcą dowódcy 2 Dywizji Piechoty ds. liniowych. Od 21 listopada 1945 roku do 10 marca 1946 roku był kierownikiem Sekcji Oficerów Rezerwy Departamentu Piechoty i Kawalerii Ministerstwa Obrony Narodowej, do 31 grudnia 1947 roku był szefem Wydziału Wyszkolenia Bojowego w tym departamencie[18]. Służbę pełnił między innymi na stanowisku szefa sztabu Dowództwa Wojsk Lądowych w Warszawie.

Zmarł 28 marca 1974 w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera CII28-12-11)[19].

W opinii generała Józefa Kuropieski był to „człowiek nieprzeciętnie rozumny, spokojny, wnikliwy i daleki od chęci urażenia czymkolwiek kogokolwiek[20]”.

28 marca 1934 był bezdzietnym wdowcem[21].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ 4 stycznia 1923 prezydent RP zmienił mu rodowe nazwisko „Machonbaum” na nazwisko „Grot”[1].
  2. ↑ Leon Grot w kwestionariuszu kawalera Orderu Virtuti Militari napisał, że był odznaczony Krzyżem Walecznych szeciokrotnie[26], a na załączonej do kwestionariusza fotografii widoczny jest Krzyż Walecznych z dwoma okuciami[27].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 13 stycznia 1923, s. 41.
  2. ↑ Pseudonimem „Grot” posługiwał się również inny oficer 1 Pułku Piechoty Legionów żydowskiego pochodzenia, por. Jan Prot vel Jan Berlinerblau.
  3. ↑ Żydzi w szeregach Legionów. wykaz.muzeumpilsudski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. muzeumpilsudski.pl
  4. ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2022-06-18].
  5. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
  6. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 9.
  7. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 120, 641.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 21 lipca 1920 r., Nr 27, poz. 671.
  9. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 lipca 1922 r., Nr 22, s. 543.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 227, 401.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 211, 344.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 84 z 15 sierpnia 1925, s. 460.
  13. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 20 lutego 1928 r., Nr 4, s. 33.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 47, 165.
  15. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 23 grudnia 1929 r., Nr 20, poz. 381.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 18, 533.
  17. ↑ Władysław Steblik, Armia „Kraków” 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, ISBN 83-11-07434-8, s. 99.
  18. ↑ Marek Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie pochodzenia żydowskiego w Legionach Polskich. Z przedmową Richarda Pipesa. Warszawa 2010, s. 291–292.
  19. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  20. ↑ Józef Kuropieska, Wspomnienia oficera sztabu 1934–1939, Wydawnictwo MON, Warszawa 1972, s. 262.
  21. ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 19 marca 1921, s. 481.
  23. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31.
  24. ↑ Monitor Polski nr 260, poz. 631. 1928-11-10. [dostęp 2023-01-03].
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 402.
  26. ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.
  27. ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 3.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 10 czerwca 1922, s. 411.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 60.
  30. ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leon_Grot&oldid=71702659”