KkStB 406
| |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
1900-1902 |
| Układ osi |
2'B n2 |
| Wymiary | |
| Masa pustego parowozu |
49,2 t[1] |
| Masa służbowa |
55,5 t[1] |
| Masa przyczepna |
28 t[1] |
| Długość |
10 936 mm (bez daszku budki)[2] |
| Długość z tendrem |
16 952 mm[2] |
| Wysokość |
4570 mm[2] |
| Rozstaw osi skrajnych |
7350 mm[2] |
| Średnica kół napędnych |
2100 mm[1] |
| Średnica kół tocznych |
995 mm[1] |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Ciśnienie w kotle | |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła |
186 m² (od strony wody)[1] |
| Powierzchnia rusztu |
3,1 m²[1] |
| Średnica cylindra |
490 mm[1] |
| Skok tłoka |
650 mm[1] |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
660 kW[1] |
| Prędkość konstrukcyjna |
90 km/h[1] |
KkStb 406 – seria austriackich parowozów pospiesznych kolei kkStB (wcześniejsza seria 26 kolei StEG), o układzie osi 2'B. Parowóz wykorzystywał parę nasyconą i silnik bliźniaczy. Zbudowano 16 lokomotyw tej serii.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Lokomotywy tej serii były budowane w latach 1900-1902 dla prywatnej kolei austriackiej StEG (Staats-Eisenbahn-Gesellschaft) przez fabrykę lokomotyw StEG. Zbudowano 16 sztuk, które na kolei otrzymały numery w serii 26, od 2601 do 2616[3].
Konstrukcja lokomotywy była podobna do wcześniejszych austriackich lokomotyw pospiesznych o układzie osi 2'B serii 6 i 106 kkStB, a bezpośrednio wywodziła się z trzycylindrowej lokomotywy StEG 2501, która nie była udana i pozostała w jednym egzemplarzu. W serii 26 powrócono do układu dwucylindrowego, rezygnując z trzeciego cylindra pod kotłem, co dało możliwość powiększenia kotła[2]. W przeciwieństwie do lokomotyw kkStB, zastosowano mniej ekonomiczny silnik bliźniaczy, a nie sprzężony. Przedni wózek toczny był analogiczny do lokomotyw serii 6 i 106[2].
Lokomotywy te służyły do obsługi pociągów pospiesznych Wiedeń - Budapeszt[2]. Po znacjonalizowaniu w 1909 roku kolei StEG, zostały przejęte przez Cesarsko-Królewskie Koleje Państwowe (kkStB) i oznaczone jako seria 406, z numerami 406.01 do 406.16. W lipcu 1918 pięć lokomotyw stacjonowało w Wiedniu, a 11 w Pradze[2].
Służba po I wojnie światowej[edytuj | edytuj kod]
Po I wojnie światowej wszystkie lokomotywy serii 406 zostały przyznane Czechosłowacji, z czego 14 weszło do eksploatacji na kolejach ČSD, otrzymując oznaczenie jako seria 264.2[2] (numery 264.201 do 264.214)[3].
W latach 1922-27 wycofano ze służby trzy lokomotywy, a pozostałe służyły głównie na wschodzie Czechosłowacji, w rejonie Koszyc. Do 1938 roku wycofano wszystkie, oprócz dwóch[3].
W 1938 roku po aneksji części terytorium Czechosłowacji przez Węgry, przejęli oni ostatnie dwie lokomotywy serii (nr 202 i 206), które otrzymały numery kolei MAV 227,001 i 227,002[2]. Lokomotywa nr 002 służyła do 1953 roku, natomiast według J. Pospichala druga z nich po 1945 roku znalazła się na terytorium Polski[3]. Jej los jest nieznany, lecz nie otrzymała oznaczenia PKP.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Parowóz pospieszny z dwucylindrowym silnikiem bliźniaczym, na parę nasyconą, o układzie osi 2'B. Kocioł był dość wysoko podniesiony, o dużej powierzchni ogrzewalnej 186 m² (od strony wody, w tym powierzchnia rur ogniowych 173,2 m² i paleniska 12,8 m²) i dużym ruszcie (3,1 m²)[1]. Kocioł miał 231 płomieniówek i nie posiadał przegrzewacza[1]. Ciśnienie pary w kotle wynosiło 12, a w niektórych egzemplarzach 13 atmosfer[2]. Parowóz posiadał charakterystyczną dla niektórych austriackich parowozów architekturę (w szczególności pospiesznych serii 6 i 106) dzięki dwóm kołpakom na górze kotła, połączonym poziomą rurą, pełniącą rolę osuszacza pary. W parowozach serii 6 tylny kołpak mieścił zbieralnik pary, a przedni przepustnicę[4]. Na pierwszym kołpaku były po bokach zawory bezpieczeństwa[2].
Ostoja parowozu była wewnętrzna. Koła napędne miały średnicę 2,1 m, napędzana była pierwsza oś wiązana. Rozstaw sztywny osi wiązanych wynosił 2800 mm (jak w parowozach serii 6 i 106). Przedni dwukołowy wózek toczny, osadzony na obrotowym sworzniu, miał rozstaw osi 2700 mm i również był przejęty z serii 6 i 106[2]. Był on natomiast przesunięty o 50 mm do przodu w stosunku do serii 6 i 106, co zwiększało o taką wartość całkowity o rozstaw osi[2].
Parowóz miał dwucylindrowy silnik bliźniaczy z mechanizmem rozrządu Heusingera. Średnica cylindrów wynosiła 490 mm, skok tłoka 650 mm[2]. Parowozy miały automatyczny hamulec podciśnieniowy pociągu, a lokomotywy nr 2602-2605 miały hamulec samoczynny pociągu Westinghouse'a ze sprężarką[2].
Z parowozem stosowano tendry trzyosiowe serii 26 StEG (późniejszej serii 72 kkStB)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jindřich Bek, Zdenek Bek, Parní lokomotivy ČSD [1], Praga, 1999, ISBN 80-86116-13-1 (cz.)
- Josef Pospichal, Lokstatistik