Kawiarnia filozoficzna
.jpg)
Kawiarnia filozoficzna, fr. Café philosophique („cafe-philo”) – filozoficzne forum dyskusyjne zorganizowane po raz pierwszy przez Marca Sauteta (1947–1998) 13 grudnia 1992 roku w Cafe des Phares na Placu Bastylii w Paryżu.
Założenia[edytuj | edytuj kod]
Podczas spotkań kawiarni filozoficznych dopuszczalna jest różnorodna tematyka, począwszy od mitu świętego Mikołaja, przez pojęcie piękna, seks, czy zagadnienie śmierci, mogą pojawić się pytania o sens życia czy nadziei. Sautet w taki sposób kierował dyskusjami, aby angażowały ludzi biorących w nich udział i były dla nich ciekawe. Celem spotkań było stworzenie atmosfery relaksu, gdzie, pijąc kawę, poruszano nurtujące uczestników tematy[1].
Uczestnicy kawiarni filozoficznych na świecie wykorzystali pomysł Sauteta do pracy nad procesem rozumowania. Tematy podczas kawiarni są wymyślne z uwzględnieniem zasad tolerancji i z naciskiem na otwartość myśli. Praktyka zapoczątkowana przez Sauteta we Francji szybko rozprzestrzeniła się na świecie. Obecnie znana jest w Anglii, Niemczech, Belgii, Austrii, Szwajcarii, Grecji oraz poza Europą w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Ameryce Południowej, Australii i Japonii. Ze względu na znaczny sukces kawiarni filozoficznych, francuski prezydent Jacques Chirac wysłał ich fundatora na misję dobrej woli do Ameryki Łacińskiej, aby zapoczątkował tam tę tradycję[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Praktycy[edytuj | edytuj kod]
W szkockim Edynburgu kawiarnie filozoficzne są organizowane przez Instytut Francuski, który w ten sposób kontynuuje tradycję filozofa-frankofila, Davida Hume’a. Prowadzący kawiarnie są jednocześnie nauczycielami historii w szkockich szkołach podstawowych.
W Anglii kawiarnie filozoficzne odbywały się w księgarni przy Cromford (Derbyshire). Pierwszą zorganizował w 1993 Evan Rutherford, a do 2009 roku odbyło się około 100 spotkań. Londyńskie kawiarnie filozoficzne były zazwyczaj prowadzone przez członków dynamicznie zmieniającej się grupy, a nie przez profesjonalnych filozofów. Niektóre spotkania zostały zarejestrowane, a ich zapis jest dostępny on line.
W Austrii istnieje tradycja kawiarni wiedeńskich, miejsc, w których można się było spotykać, aby przy kawie czy herbacie dyskutować na różne tematy.
W 1686 Sycylijczyk Francesco Procopio dei Coltelli zorganizował pierwszą Café Procope w dzielnicy łacińskiej Paryża, przy rue de l’Ancienne Comédie. Można tę inicjatywę uznać za pierwszą kawiarnię filozoficzną w Paryżu. W dyskusjach uczestniczyli wielcy intelektualiści, m.in. Victor Hugo, Paul Verlaine, Honoré de Balzac, Pierre Augustin Caron de Beaumarchais, François-Marie Arouet (znany pod pseudonimem Wolter), Jean-Jacques Rousseau, Georges Danton, Jean-Paul Marat, Honoré de Balzac i Denis Diderot.
Przez okres trwający około 30 lat paryscy poeci, malarze, pisarze oraz twórcy związani z ruchem surrealistycznym spotykali się w kawiarniach Montparnasse’u aby uczestniczyć w dyskusjach filozoficznych. Po II wojnie światowej dyskusje filozoficzne w Paryżu organizował Jean Paul Sartre w kawiarni Café de Flore. Spotkania organizowane przez Sartre’a uznaje się za historyczne korzenie „cafés-philos” Sauteta.
Café philosophique[edytuj | edytuj kod]
Pierwszą kawiarnię filozoficzną Sautet zorganizował na Placu Bastylii w Paryżu 13 grudnia 1992 roku. Sautet gromadził swoich przyjaciół w każdą niedzielę o 11 rano, aby przez dwie godziny prowadzić dyskusje filozoficzne[3]. Za swoją misję uznał uświadomienie ludziom podstawowych procesów rozumowania[4]. Pierwsze spotkanie zgromadziło kilku uczestników, jednak po jakimś czasie zaczęli pojawiać się na nich studenci i mieszczanie[5]. W końcu spotkania zainicjowane przez Sauteta stały się popularnym wydarzeniem gromadzącym każdorazowo około dwustu uczestników[6]. Ze względu na innowacyjność swoich działań Sautet został odrzucony przez uczonych, którzy uznali go za nielojalnego wobec tradycyjnej filozofii[7].
W Polsce[edytuj | edytuj kod]
W listopadzie 2012 roku we Wrocławiu została zorganizowana pierwsza w Polsce kawiarnia filozoficzna. Jej uczestnikami byli młodzi reprezentanci wielonarodowościowej społeczności mieszkającej we Wrocławiu. Spotkanie zorganizował nauczyciel języka angielskiego Wadim Matusewicz, który do współpracy zaprosił Guido Giacomo Gattai – założyciela i organizatora Festiwalu Filozoficznego we Florencji, od czterech lat mieszkającego we Wrocławiu. Pierwsze spotkanie odbyło się w jednej z wrocławskich restauracji Flanster, po czym miesiąc później przeniosło się do kina Nowe Horyzonty (za zgodą Romana Gutka). Wrocławskie kawiarnie filozoficzne są związane z kinem Nowe Horyzonty od Stycznia 2013 roku. Spotkania filozoficzne odniosły niebywały sukces przede wszystkim wśród międzynarodowej społeczności, choć uczestniczą w nich również Polacy.
W lutym 2013 roku Guido Giacomo Gattai został poproszony o zorganizowanie kawiarni filozoficznej w Warszawie, przez co ich tradycja została zainicjowana w stolicy.
Kawiarnie filozoficzne w Polsce są organizowane w języku angielskim.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Historia Cafe philo.
- ↑ Marlise Simons, Thought For Food: Cafes Offer Philosophy In France, New York Times; May 2, 1998; pg. B9.
- ↑ Philosophy Cafe article by Joshua Glenn, contributing editor for Britannica.
- ↑ Steeped in Thought: The Philosophy Café Movement by Joshua Glenn, contributing editor, Britannica.com.
- ↑ Obituary – „The Times” newspaper of London (UK): Apr 1, 1998. s. 21.
- ↑ Steeped in Thought: The Philosophy café Movement. [dostęp 2013-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-04)].
- ↑ [Marinoff, p. 338].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tamara Chaplin, Turning on the mind: French philosophers on television, Chicago: University of Chicago Press, 2007, ISBN 0-226-50991-5, OCLC 123029398.
- Lou Marinoff, Philosophical practice, San Diego: Academic Press, 2002, ISBN 0-12-471555-9, OCLC 54379775.
- Raabe, Peter B., Issues in philosophical counseling, Greenwood Publishing Group, 2002, ISBN 0-275-97667-X.
- Marc Sautet, Un café pour Socrate. Comment la philosophie peut nous aider a comprendre le monde d’aujourd’hui, Paris: R. Laffont, 1995, ISBN 2-221-07606-0, OCLC 33669353.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Lista wszystkich cafés philo
- Marta Bigda: Wrocław ma pierwszą w Polsce kafejkę filozoficzną. Wroclaw nasze miasto. [dostęp 2013-03-10].
- What is a Philosophy Café?. [w:] Philosophical and Legal Investigations Circle [on-line]. [dostęp 2013-03-10]. (hiszp.).
- Óscar Brenifier: The philosophy café. [dostęp 2013-03-10]. (hiszp.).
- French literature, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
- Philosophical cafes in Poland by Guido Giacomo Gattai, complete videos and information about upcoming events