Kamienica przy ulicy Podwale 61 we Wrocławiu
 nr rej. A/2077/567/Wm z 21.08.1996[1]
| |
 Kamienica przy ulicy Podwale 61 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Podwale 61 |
| Typ budynku |
kamienica |
| Styl architektoniczny |
neogotyk |
| Architekt |
Wilhelm Hoseus |
| Kondygnacje |
cztery |
| Rozpoczęcie budowy |
1843 |
Położenie na mapie Polski  | |
| 51,103593°N 17,038474°E/51,103593 17,038474 | |
Kamienica przy ulicy Podwale 61 – zabytkowa kamienica pałacowa znajdująca się przy ulicy Podwale 61 we Wrocławiu, jedna z najwcześniejszych neogotyckich kamienic we Wrocławiu.
Historia posesji i kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze zabudowania na obszarze rozciągającym się pomiędzy dzisiejszą ulicą Dworcową a ulicą Kołłątaja były wznoszone w latach 40. XIX wieku; teren rozparcelowano przed rokiem 1843. Wcześniej znajdowały się tu ogrody hrabiów Henckel von Donnersmarck. Do 1848 roku wzniesiono i zasiedlono osiem istniejących tu budynków, a na początku lat 50. wybudowano ostatni dom na rogu ul. Podwala i Dworcowej[2].
Kamienica nr 61 została wzniesiona w 1846 roku. Jego projektantem był mistrz murarski, radny miejski Wilhelm Hoseus[3], który zaprojektował również m.in. kamienice mieszczańskie przy ulicy Podwale o numerach 64, 66 i 67[4]. Hoseus do początku lat 50. XIX wieku mieszkał w tej kamienicy a następnie po sprzedaniu domu księciu Louisowi Carolath-Schöneich[2], zamieszkał w kamienicy nr 66[3]. W latach 70. XIX wieku oraz w latach 20. XX wieku kamienica była remontowana[1].
Opis architektoniczny[edytuj | edytuj kod]
Czterokondygnacyjna kamienica została wzniesiona wraz z skrzydłem bocznym. Na każdym piętrze zaprojektowano po jednym wielopokojowym mieszkaniu; w latach 30. XX wieku zostały one podzielone na dwa mniejsze[5].
Frontowa elewacja ma symetryczny 6-osiowy podział z szerokim ryzalitem po obu stronach o podwójnych oknach. Każda kondygnacja oddzielona jest gzymsem międzypiętrowym[5]. Okna na trzech pierwszych kondygnacjach mają obramienia w formie łuków Tudorów. Podobne obramienia znajdują się w oknach na drugiej i trzeciej kondygnacji ryzalitu przy czym na pierwszej jest to szerokie okno pojedyncze, na drugiej okna dwudzielne. Okna czwartej kondygnacji są proste, bez obramienia[5]. W części ryzalitów, na pierwszej kondygnacji umieszczone zostały płytkie balkony z ażurowymi kamiennymi balustradami nawiązującymi do gotyckiego laskowania z motywami trójliścia i rybiego pęcherza. We wschodnim ryzalicie umieszczona została brama wjazdowa prowadząca do sieni a następnie do klatki schodowej. Elewacja zwieńczona jest szerokim gzymsem ozdobionym ząbkami a następnie krenelażem z wieżyczkami w części ryzalitu[5].
Na podwórzu kamienicy znajdowała się powozownia[6]
Po 1945[edytuj | edytuj kod]
Podczas działań wojennych w 1945 roku budynek nie ucierpiał. Z dwóch mieszkań na każdym piętrze wydzielono trzecie w części środkowej. W latach 80. XX wieku kamienica została gruntownie wyremontowana[5]. W 2015 roku elewacja kamienicy została wyremontowana[7]. W budynku swoją siedzibę ma wrocławska pracownia architektoniczna Maćków Pracownia Projektowa Sp. z o.o.[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024.
- ↑ a b Gromadzka 1995 ↓, s. 221.
- ↑ a b Eysymontt 2011 ↓, s. 610.
- ↑ Eysymontt 2011 ↓, s. 982.
- ↑ a b c d e Eysymontt 2011 ↓, s. 609.
- ↑ Projekt powozowni
- ↑ Zdjęcie końca prac elewacji
- ↑ Pracownia Maćków
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gminna Ewidencja Zabytków, Urząd Miejski Wrocławia, 18 kwietnia 2019 [dostęp 2019-06-03] (pol.).
- Jolanta Gromadzka, Ewa Jóźwik: "Powstanie i rozwój wrocławskiego Podwala w XIX wieku" w: Architektura Wrocławia Tom I Dom. Wrocław: Instytut Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, 1995.
- Jan Harasimowicz (red.): Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.