Jan Onacik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Onacik
podpułkownik SB podpułkownik SB
Data i miejsce urodzenia

2 września 1921
Sypnie

Data i miejsce śmierci

3 października 1988
Białystok

Formacja

Milicja Obywatelska

Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego

Komitet ds. Bezpieczeństwa Publicznego

Służba Bezpieczeństwa

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”

Jan Onacik (ur. 2 września 1921 w Sypnie, zm. 3 października 1988 w Białymstoku) – funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Bazyla i Anny[1]. Pochodził z chłopskiej rodziny białoruskiej, miał wykształcenie niepełne średnie; należał do Komsomołu, następnie PPR i PZPR. Funkcjonariusz sowieckiej milicji w Bielsku Podlaskim i Grodzisku 1939–1941. Po ataku Niemiec na ZSRR ewakuował się na wschód, w Homlu wstąpił do Armii Czerwonej, żołnierz batalionu ochrony torów kolejowych w Mozyrzu. Od 13 października 1941 do 17 marca 1943 żołnierz Wojsk Specjalnego Przeznaczenia NKWD, a od 20 marca 1943 do 22 sierpnia 1944 członek dywersyjno-rozpoznawczej grupy desantowej NKGB „Dalnije” dowodzonej przez kpt. Nikołaja Chmielewcewa na Białostocczyźnie. 2 lutego 1944 we wsi Kuzawa wraz z łącznikiem został otoczony przez niemieckich żandarmów; zastrzelił wówczas oficera żandarmerii Müllera, jednak sam został ranny od wybuchu granatu.

Od 12 czerwca 1945 do 1 lutego 1946 pełnił obowiązki naczelnika Wydziału do Walki z Bandytyzmem Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Białymstoku, od 1 lutego 1946 do 1 czerwca 1947 był naczelnikiem Wydziału V WUBP w Białymstoku, od 1 czerwca 1951 do 3 października 1954 – szefem WUBP w Opolu, od 25 września 1954 do 18 maja 1955 – szefem Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego we Wrocławiu, od 15 września 1956 do 1 stycznia 1957 – kierownikiem Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Bydgoszczy, od 1 stycznia 1957 do 15 stycznia 1958 – I zastępcą komendanta ds. bezpieczeństwa (SB). W latach 1955–1956 odbył kurs specjalny w Wyższej Szkole KGB w Moskwie[1]. Zwolniony ze służby w MO 30 czerwca 1958.

W 1945 odznaczony Srebrnym Medalem Zasłużonym na Polu Chwały[2], a w 1946 Srebrnym Krzyżem Zasługi[3].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • podporucznik (1945)
  • porucznik (1946)
  • kapitan (1946)
  • major (1949)
  • podpułkownik (1954)[4]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Pod szczęśliwą gwiazdą : wspomnienia partyzanta, Warszawa, 1970.
  • Przewodnik po miejscach walk i męczeństwa woj. białostockiego : lata wojny 1939-1945, Warszawa, 1970.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Katalog Biura Lustracyjnego IPN. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2019-02-05].
  2. M.P.1945.44.109 - prawo.pl [online], www.prawo.pl [dostęp 2018-02-05].
  3. monitorpolski.gov.pl/mp/1947/s/29/M1947029000001.pdf
  4. IPN 2006 ↓, s. 140.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza (1944-1956) t. I, red. Krzysztof Szwagrzyk, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2005.
  • Twarze bezpieki 1944-1990. Katalog wystawy, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2007.
  • W jednym szeregu. Wspomnienia uczestników walk partyzanckich na Białorusi 1941-1944, Wyd. MON, Warszawa 1969.
  • Twarze białostockiej bezpieki: obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Białymstoku. Informator personalny, red. Piotr Łapiński, Instytut Pamięci Narodowej, Białystok 2007.
  • Twarze wrocławskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa we Wrocławiu. Wyd. 1. Wrocław: IPN, 2006. ISBN 83-924281-0-2.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]