Język yabem

Jabêm
Obszar	prowincja Morobe (Papua-Nowa Gwinea)
Liczba mówiących	28 tys.
Pismo/alfabet	łacińskie
Klasyfikacja genetyczna
	Języki austronezyjskie; Języki malajsko-polinezyjskie; Grupa centralno-wschodnia; Grupa wschodnia; Języki oceaniczne; Języki zachodniooceaniczne; Języki północnonowogwinejskie; Języki zatoki Huon; Grupa północna; Język yabem;
Status oficjalny
Ethnologue	6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-3	jae
IETF	jae
Glottolog	yabe1254
Ethnologue	jae
WALS	jab
W Wikipedii
	Zobacz też: język, języki świata
	Zobacz też: język, języki świata
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język yabem (a. jabêm, jabem, jabim, yabim), także laulabu^[2]^[3] – język austronezyjski używany w prowincji Morobe w Papui-Nowej Gwinei, przez grupę ludności w rejonie zatoki Huon. Posługuje się nim 28 tys. osób^[1].

Był wykorzystywany jako lingua franca w działalności misjonarskiej^[1]^[4]. Przyjął się w tej roli również w innych sferach życia (na poziomie regionalnym)^[1]^[5].

Sporządzono słownik (1917, wyd. popr. ang. 1982)^[6]^[7] oraz opis jego gramatyki (1939, tłum. ang. 2005)^[8]^[9]. Słownik z 1917/1982 należy do najobszerniejszych tego typu publikacji poświęconych austronezyjskim językom Melanezji^[5]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Gillian Sankoff: The Social Life of Language. Pennsylvania: University of Pennsylvania Press, 1980, s. 121. DOI: 10.9783/9781512809589. ISBN 978-1-5128-0958-9. OCLC 979837155. [dostęp 2022-08-14]. (ang.).
↑ ^a ^b David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Yabem, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
↑ Barbara F. Grimes, Joseph E. Grimes, Malcolm D. Ross, Charles E. Grimes, Darrell T. Tryon: Listing of Austronesian languages. W: Darrell T. Tryon (red.): Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1995, s. 278, seria: Trends in Linguistics. Documentation 10. DOI: 10.1515/9783110884012.1.201. ISBN 978-3-11-088401-2. OCLC 868970232. (ang.).
↑ Craig Volker. What are “church lingua franca” in PNG?. „The National”, 2018-11-02. [dostęp 2022-08-14]. [zarchiwizowane z adresu 2022-08-14]. (ang.).
↑ ^a ^b Zahn i Streicher 1982 ↓, s. viii.
↑ HeinrichH. Zahn HeinrichH., Wörterbuch der Jabêm Sprache: Jabêm-Deutsch, Mimeo, Logaweng 1917, OCLC 249049614 (niem.).
↑ Zahn i Streicher 1982 ↓.
↑ OttoO. Dempwolff OttoO., Grammatik der Jabêm-Sprache auf Neuguinea, Hamburg: Friederichsen de Gruyter & Company, 1939 (Abhandlungen aus dem Gebiet der Auslandskunde 50), OCLC 5459278 [dostęp 2024-01-29] (niem.).
↑ OttoO. Dempwolff OttoO., Otto Dempwolff's Grammar of the Jabem Language in New Guinea, JoelJ. Bradshaw, FranciscF. Czobar (red.), Honolulu: University of Hawaiʻi Press, 2005 (Oceanic Linguistics Special Publications 32), ISBN 978-0-8248-2932-2, OCLC 56058186, JSTOR: 20006782 [dostęp 2024-01-29] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

H.H. Zahn H.H., J.F.J.F. Streicher J.F.J.F., Jabêm-English Dictionary, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1982 (Pacific Linguistics C-68), DOI: 10.15144/PL-C68, ISBN 0-85883-274-7, OCLC 11973001 [dostęp 2024-01-29] (ang.).

[autonazwa2-1] Gillian Sankoff: The Social Life of Language. Pennsylvania: University of Pennsylvania Press, 1980, s. 121. DOI: 10.9783/9781512809589. ISBN 978-1-5128-0958-9. OCLC 979837155. [dostęp 2022-08-14]. (ang.).

[Ethnologue-2] David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Yabem, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).

[Listing-3] Barbara F. Grimes, Joseph E. Grimes, Malcolm D. Ross, Charles E. Grimes, Darrell T. Tryon: Listing of Austronesian languages. W: Darrell T. Tryon (red.): Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1995, s. 278, seria: Trends in Linguistics. Documentation 10. DOI: 10.1515/9783110884012.1.201. ISBN 978-3-11-088401-2. OCLC 868970232. (ang.).

[thenational-4] Craig Volker. What are “church lingua franca” in PNG?. „The National”, 2018-11-02. [dostęp 2022-08-14]. [zarchiwizowane z adresu 2022-08-14]. (ang.).

[CITEREFZahnStreicher1982viii-5] Zahn i Streicher 1982 ↓, s. viii.

[Zahn1917-6] HeinrichH. Zahn HeinrichH., Wörterbuch der Jabêm Sprache: Jabêm-Deutsch, Mimeo, Logaweng 1917, OCLC 249049614 (niem.).

[CITEREFZahnStreicher1982-7] Zahn i Streicher 1982 ↓.

[Dempwolff1939-8] OttoO. Dempwolff OttoO., Grammatik der Jabêm-Sprache auf Neuguinea, Hamburg: Friederichsen de Gruyter & Company, 1939 (Abhandlungen aus dem Gebiet der Auslandskunde 50), OCLC 5459278 [dostęp 2024-01-29] (niem.).

[Dempwolff2005-9] OttoO. Dempwolff OttoO., Otto Dempwolff's Grammar of the Jabem Language in New Guinea, JoelJ. Bradshaw, FranciscF. Czobar (red.), Honolulu: University of Hawaiʻi Press, 2005 (Oceanic Linguistics Special Publications 32), ISBN 978-0-8248-2932-2, OCLC 56058186, JSTOR: 20006782 [dostęp 2024-01-29] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]