Innoryżak zmyślny
| Euryoryzomys legatus[1] | |||
| (O. Thomas, 1925) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
innoryżak zmyślny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 innoryżak zmyślny | |||
Innoryżak zmyślny[4] (Euryoryzomys legatus) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w Ameryce Południowej.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Innoryżak zmyślny występuje w południowo-środkowej Boliwii (departamenty Chuquisaca, Santa Cruz i Tarija) oraz w północno-zachodniej Argentynie (prowincje Jujuy i Salta)[5].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1925 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Oryzomys legatus[2]. Holotyp pochodził z Carapari, na wysokości 1000 m n.p.m., w departamencie Tarija, w Boliwii[6].
W 2006 roku dokonano rewizji podziału systematycznego, wyłączając z rodzaju Oryzomys niespokrewnione bliżej gryzonie i tworząc m.in. rodzaj Euryoryzomys[3][4]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Euryoryzomys: gr. ευρυς eurus „szeroki”; rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)[7].
- legatus: łac. legatus „gubernator”, od legare „mianować”, od lex, legis „prawo, zasada”[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 123–155 mm, długość ogona 134–162 mm, długość tylnej stopy 31–35 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała[9].
Biologia[edytuj | edytuj kod]
Innoryżak zmyślny jest spotykany od 500 do 2100 m n.p.m. Żyje na wschodnich stokach Andów na obszarach pierwotnego subtropikalnego lasu deszczowego, nie wiadomo, czy występuje w przekształconym środowisku. Prowadzi naziemny tryb życia[3].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Jakkolwiek gatunek jako całość nie jest zagrożony wyginięciem, liczne populacje innoryżaka zmyślnego są zagrożone przez działalnością ludzką, szczególnie wylesianie na potrzeby rolnictwa, szczególnie w Argentynie. Liczebność gatunku maleje, ale jest on dosyć pospolity. Żyje w rezerwacie Tariquía w Boliwii i dwóch obszarach chronionych w Argentynie. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Euryoryzomys legatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b O. Thomas. The Spedan Lewis South American exploration.—I. On mammals from southern Bolivia. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 15 (89), 1925. DOI: 10.1080/00222932508633250. (ang.).
- ↑ a b c d J. Jayat, Euryoryzomys legatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-12] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys legatus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-12].
- ↑ M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).
- ↑ legatus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 423–424. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).