Horror vacui

Przykład horror vacui w sztuce – dekoracja wazy dipylońskiej

Horror vacui (łac. „lęk przed pustką”) – dwojakiego znaczenia pojęcie stosowane:

• w sztuce: tendencja artystyczna polegająca na tworzeniu dekoracji zapełniających całą powierzchnię obiektu, bez pozostawiania pustego tła, z reguły motywami ornamentalnymi (również geometrycznymi) albo przedstawieniami figuralnymi. W starożytności występowała w różnych kręgach kulturowych, szczególnie we wczesnych fazach rozwoju ich sztuki, wobec braku ustalonych schematów czy obowiązujących kanonów kompozycyjnych.

Spotykana w sztuce wielu kultur, np. u Celtów, Indian czy w sztuce islamu i baroku (w przeciwieństwie do tzw. amor vacui – upodobania do pustej przestrzeni, występującego m.in. w sztuce japońskiej).

• w fizyce: historyczny pogląd, oparty na wywodach starożytnych filozofów greckich (zwłaszcza Arystotelesa), polegający na stwierdzeniu, że osiągnięcie próżni nie jest możliwe, gdyż przyroda przeciwdziała temu w sposób naturalny i fundamentalny.

Zobacz też

• manieryzm