HMAS Stalwart (1918)
.jpg) „Stalwart” w latach 20. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
kwiecień 1918 |
| Wodowanie |
23 października 1918 |
 Royal Navy
| |
| Nazwa |
HMS „Stalwart” |
| Wejście do służby |
kwiecień 1919 |
| Wycofanie ze służby |
1919 |
| Royal Australian Navy
| |
| Nazwa |
HMAS „Stalwart” |
| Wejście do służby |
27 stycznia 1920 |
| Wycofanie ze służby |
1 grudnia 1925 |
| Los okrętu |
sprzedany w 1937, zatopiony 22 lipca 1939 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
normalna: 1075 ton |
| Długość |
84,1 metrów |
| Szerokość |
8,1 m |
| Zanurzenie |
2,7 m |
| Napęd | |
| 2 zespoły turbin parowych Brown-Curtis o łącznej mocy 27 000 KM 3 kotły Yarrow 2 śruby | |
| Prędkość |
36 węzłów |
| Zasięg |
2750 Mm przy prędkości 15 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 3 działa kal. 102 mm 1 działko plot. kal. 40 mm, 5 km 2 mbg, 1 zrzutnia bg | |
| Wyrzutnie torpedowe |
4 × 533 mm (2 x II) |
| Załoga |
90 |
HMAS Stalwart – brytyjski, a następnie australijski niszczyciel z końca I wojny światowej i okresu międzywojennego, jedna z 67 zbudowanych jednostek typu S. Okręt został zwodowany 23 października 1918 roku w stoczni Swan Hunter w Wallsend, a w skład Royal Navy wszedł w kwietniu 1919 roku. W czerwcu 1919 roku niszczyciel wraz z czterema bliźniaczymi jednostkami został nabyty przez Australię i wszedł do służby w Royal Australian Navy 27 stycznia 1920 roku. Okręt został skreślony z listy floty 1 grudnia 1925 roku i sprzedany na złom 4 czerwca 1937 roku, a następnie jego kadłub został zatopiony 22 lipca 1939 roku.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Projekt niszczycieli typu S był niewielką modyfikacją wcześniejszych okrętów typu R[1][2]. W przeciwieństwie do budowanych od 1916 roku niszczycieli typu W nowe okręty były tańsze i szybsze o 2 węzły, a ich czas budowy był krótszy[1][3].
HMS[a] „Stalwart” zbudowany został w stoczni Swan Hunter w Wallsend (numer stoczniowy 1087)[4][5]. Stępkę okrętu położono w kwietniu 1918 roku, zwodowany został 23 października 1918 roku, a całkowity czas budowy wyniósł 1 rok[3][6].
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
„Stalwart” był niszczycielem o długości całkowitej 84,1 metra, szerokości 8,1 metra i zanurzeniu 2,7 metra[3][4]. Wyporność normalna wynosiła 1075 ton, zaś pełna 1225 ton[3][b]. Siłownię okrętu stanowiły dwa zestawy turbin parowych Brown-Curtis o łącznej mocy 27 000 KM, do których parę dostarczały trzy kotły Yarrow[3][4]. Prędkość maksymalna napędzanego dwoma śrubami okrętu wynosiła 36 węzłów[4][7]. Okręt zabierał zapas 301 ton paliwa, co zapewniało zasięg wynoszący 2750 Mm przy prędkości 15 węzłów[2][3][c].
Główne uzbrojenie artyleryjskie okrętu składało się z trzech pojedynczych dział kalibru 102 mm (4 cale) QF Mark IV L/40[3][6]. Broń przeciwlotniczą stanowiło pojedyncze dwufuntowe działko przeciwlotnicze Vickers kal. 40 mm L/39 Mark VIII[3][6]. Uzbrojenie uzupełniało pięć karabinów maszynowych, w tym cztery Lewis[6]. Broń torpedową stanowiły dwa podwójne aparaty kal. 533 mm (21 cali)[3][4]. W celu zwalczania okrętów podwodnych niszczyciel wyposażono w dwa miotacze i jedną zrzutnię bomb głębinowych[3][6].
Załoga okrętu składała się z 90 oficerów, podoficerów i marynarzy[4][6].
Służba[edytuj | edytuj kod]
Okręt został przyjęty w skład Royal Navy w kwietniu 1919 roku, otrzymując numer taktyczny F4A[8][d]. W czerwcu 1919 roku jednostka (wraz z bliźniaczymi niszczycielami „Success”, „Swordsman”, „Tasmania” i „Tattoo”) została zakupiona przez rząd Australii[8][9]. Do służby w Royal Australian Navy okręt wszedł 27 stycznia 1920 roku pod nazwą HMAS[e] „Stalwart”, otrzymując numer taktyczny H14[6][8]. Okręt został skreślony z listy floty 1 grudnia 1925 roku, a następnie sprzedany na złom 4 czerwca 1937 roku[4][6]. Pozbawiony cennych materiałów kadłub został zatopiony 22 lipca 1939 roku[5].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ HMS – His/Her Majesty’s Ship – Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ Gillett 1983 ↓, s. 96 podaje wyporność standardową 905 ton i pełną 1075 ton; Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 84, Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 335 i Gozdawa-Gołębiowski i Wywerka Prekurat 1994 ↓, s. 599 podają, że wyporność niszczyciela wynosiła 1075 ton.
- ↑ Gillett 1983 ↓, s. 96 podaje zasięg wynoszący 2000 Mm przy prędkości 15 węzłów.
- ↑ Gillett 1983 ↓, s. 96 podaje, że niszczyciel nigdy nie służył w Royal Navy.
- ↑ HMAS – His/Her Majesty's Australian Ship – Australijski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 85.
- ↑ a b Gogin 2018S ↓.
- ↑ a b c d e f g h i j Gogin 2018A ↓.
- ↑ a b c d e f g Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 84.
- ↑ a b Miramar ↓.
- ↑ a b c d e f g h Gillett 1983 ↓, s. 96.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski i Wywerka Prekurat 1994 ↓, s. 599.
- ↑ a b c Friedman 2009 ↓, s. 528.
- ↑ Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 335.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
- Norman Friedman: British Destroyers: From Earliest Days to the Second World War. Barnsley: Seaforth Publishing, 2009. ISBN 978-1-84832-049-9. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ross Gillett: Australian & New Zealand warships, 1914-1945. Sydney: Doubleday Australia, 1983. ISBN 0-86824-095-8. (ang.).
- Ivan Gogin: STALWART destroyers (1918-1919/1919). Navypedia. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
- Ivan Gogin: "S" destroyers (1918-1924). Navypedia. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- STALWART (6107472). miramarshipindex.nz. [dostęp 2022-05-02]. (ang.).