Chilocorellus
| Chilocorellus | |
| Miyatake, 1994 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj |
Chilocorellus |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Chilocorellus luzonicus Miyatake, 1994 | |
Chilocorellus – rodzaj chrząszczy z rodziny biedronkowatych i podrodziny Coccinellinae. Obejmuje 8 opisanych gatunków. Występują w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcze o okrągłym do szeroko-owalnego w zarysie, wysklepionym w stopniu umiarkowanym do mocnego, niemal półkulistym ciele długości od 2,2 do 3,3 mm i szerokości od 1,1 do 3 mm. Wierzch ciała mają nagi[1][2].
Dość małych rozmiarów, silnie hipognatyczna głowa cechuje się szerokim, płaskim, punktowanym czołem oraz dużymi i niepodzielonymi występem, ale wciętymi przy nasadach czułków oczami złożonymi, zbudowanymi z grubych ommatidiów. Krótki i poprzeczny nadustek ma krawędź przednią pośrodku wykrojoną[2]. Czułki buduje jedenaście członów[2][1][3], z których trzonek jest wydłużony i zakrzywiony przy podstawie, nóżka gruba i tak szeroka jak trzonek, człony od trzeciego do piątego smukłe, a te od szóstego do ósmego wyraźnie krótsze i mniej więcej tak długie jak szerokie. Trzy ostatnie człony są lekko rozszerzone i formują wrzecionowatą, porośniętą szczecinkami buławkę. Poprzeczna warga górna ma zaokrąglony przód i porośniętą długimi, gęsto rozmieszczonymi szczecinkami powierzchnię. Niemal trójkątne w zarysie żuwaczki mają po dwa ostre i gładkie ząbki na wierzchołkach, natomiast mole są niesymetryczne i podczas gdy lewa ma dwa ząbki, prawa dysponuje tylko jednym. Głaszczki szczękowe zbudowane są z czterech członów, z których pierwszy jest mały, drugi dwukrotnie dłuższy niż szeroki i kolankowato zgięty, trzeci krótki[2], a czwarty smukły i silnie, ukośnie ścięty na szczycie[2][1][3]. Spośród trzech członów budujących głaszczki wargowe pierwszy jest drobny, drugi przysadzisty, a ostatni smukły ze stożkowatym, spiczastym wierzchołkiem. Warga dolna ma trapezowatą, silnie nasadową zwężoną bródkę i widoczne od spodu miejsca osadzenia głaszczków na przedbródku[2].
Poprzeczne, szeroko łukowate przedplecze ma wykrojony brzeg przedni, zaokrąglone brzegi boczne i tylny[2][1] oraz rozwarte i zaokrąglone kąty tylne. Bardzo małych rozmiarów tarczka[1] ma trójkątny zarys[2][1]. Wysklepione pokrywy mają rozwarte i niezaokrąglone kąty przednio-boczne[1], wyraźnie wykształcone guzy barkowe, szeroko i na całej długości rozpłaszczone brzegi boczne[2][1] oraz gęsto pokrytą równych rozmiarów punktami powierzchnię[2]. Szerokie[2][1][3], osiągające ćwierć szerokości pokrywy epipleury dochodzą do ich wierzchołków. Skrzydła tylnej pary są w pełni wykształcone. Przedpiersie ma kształt litery T i powierzchnię pokrytą niewyraźnym punktowaniem oraz złocistym owłosieniem[2]. Wyrostek międzybiodrowy przedpiersia jest wąski[2][1][3], znacznie węższy niż przednie biodra i pobawiony żeberek. Na szerokich hypomerach brak jest dołków. Śródpiersie (mezowentryt) i zapiersie (metawentryt) są niewyraźnie punktowane, złociście owłosione i wytwarzają szeroki wyrostki międzybiodrowe. Linie udowe zapiersia są kompletne, sykające się pośrodku kątowato[2].
Odnóża są gęsto owłosione. Biodra pary przedniej i tylnej są poprzeczne, środkowej zaś owalne. Kształt wszystkich krętarzy jest prawie trójkątny. Uda są grube, dwukrotnie szersze niż golenie[2]. Stopy są zbudowane z czterech członów[2][1][3], z których trzeci jest drobny, a ostatni smukły, zwieńczony wąskimi, dwuzębnymi pazurkami[2][1].
U obu płci na spodzie odwłoka widocznych jest pięć sternitów (wentrytów), z których pierwszy ma niekompletne linie udowe[2][1], drugi jest nieco krótszy od pierwszego, trzeci tak długi jak czwarty, a ostatni dłuższy od czwartego i zaokrąglony na tylnym brzegu. Genitalia samca mają symetrycznie zbudowany, smukły tegmen z błoniastą częścią nasadową i T-kształnym, rozszerzonym wierzchołkowo trabesem. Płat środkowy (ang. penis guide) jest w widoku bocznym i brzusznym krótki. Na szczytach smukłych paramer rosną szczecinki. Samo prącie jest długie, smukłe, zakrzywione, zaopatrzone w ząbki. Kapsuła prącia ma dobrze rozwinięte ramię wewnętrzne, natomiast ramię zewnętrzne jest zredukowane. Genitalia samicy cechują trójkątne gonokoksyty z oszczecinionymi wierzchołkami i dobrze widocznymi gonostylikami[2].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj ten rozprzestrzeniony jest we wschodniej części krainy orientalnej[2]. Północną granicę zasięgu osiąga w chińskim Junnanie, gdzie występują endemicznie trzy jego gatunki[1][2]. Największą różnorodność osiąga na Filipinach, skąd znane są cztery jego gatunki. Poza tym po jednym jego gatunku stwierdzono w Laosie i na indonezyjskiej wyspie Ambon[2].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj ten wprowadzony został w 1994 roku przez Mutsuo Miyatake jako takson monotypowy. W tej samej publikacji opisany został jego gatunek typowy, Ch. luzonicus. Nazwa rodzajowa jest zdrobnieniem od naukowej nazwy okrajki (Chilocorus), którą rodzaj ten przypomina wyglądem. Miyatake umieścił ten rodzaj w podrodzinie Sticholotidinae[4], której potem obniżono status do rangi plemienia Sticholotidini w obrębie podrodziny Coccinellinae[5]. Jako mu najbliższy pod względem budowy wskazywano rodzaj Synonychimorpha[1]. W 2011 roku Ainsley Seago i współpracownicy dokonali morflologiczno-molekularnej analizy filogenetycznej na podstawie wyników której przenieśli ten rodzaj do plemienia Chilocorini, gdzie zajął pozycję siostrzaną dla rodzaju okrajka[6]. W 2020 roku kolejną morflologiczno-molekularną analizę filogenetyczną przeprowadzili Li i współpracownicy; jej wyniki z kolei wykluczyły przynależność Chilocorellus do Chilocorini[7].
Do rodzaju tego należy 8 opisanych gatunków[2]:
- Chilocorellus denspinulifer Zhang et Wang, 2020
- Chilocorellus fistulachaetodontus Zhang et Wang, 2020
- Chilocorellus luzonicus Miyatake, 1994
- Chilocorellus protuberans Wang & Ren, 2010
- Chilocorellus quadrimaculatus Wang & Ren, 2010
- Chilocorellus seleuyensis Wang & Ren, 2011
- Chilocorellus tenuous Wang & Ren, 2010
- Chilocorellus uncinacanthus Zhang et Wang, 2020
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Xing-Min Wang, Shun-Xiang Ren. The Genus Chilocorellus Miyatake (Coleoptera: Coccinellidae) from China. „Annales Zoologici”. 60 (2), s. 203-208, 2010. Museum and Institute of Zoology, Polish Academy of Sciences. DOI: 10.3161/000345410X516858.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Xiaoning Zhang, Xinyue Liang, Xiaosheng Chen, Xingmin Wang. Three new species of the genus Chilocorellus Miyatake (Coleoptera, Coccinellidae, Sticholotidini) from the Philippines. „ZooKeys”. 937, s. 115-127, 2020. DOI: 10.3897/zookeys.937.50139.
- ↑ a b c d e Xingmin Wang, Lizhi Huo, Shunxiang Ren. Serangiini and Sticholotidini (Coleoptera: Coccinellidae) from Tibet, China. „Annales Zoologici”. 64 (1), s. 15-31, 2014. Museum and Institute of Zoology, Polish Academy of Sciences. DOI: 10.3161/000345414X680528.
- ↑ Mutsuo Miyatake. Revisional studies on Asian genera of the subfamily Sticholotidinae (Coleoptera: Coccinellidae). „Memoirs of the College of Agriculture, Ehime University”. 38, s. 254–256, 1994.
- ↑ Stanisław Adam Ślipiński, Australian Ladybird Beetles (Coleoptera: Coccinellidae): Their biology and Classification, Canberra, Melboutne: Australian Biological Resources Study, CSIRO Publishing, 2007.
- ↑ A.E. Seago, J.A. Giorgi, J. Li, S.A. Ślipiński. (2011) Phylogeny, classification and evolution of ladybird beetles (Coleoptera: Coccinellidae) based on simultaneous analysis of molecular and morphological data. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 60 (1), s. 137–151, 2011. DOI: 10.1016/j.ympev.2011.03.015.
- ↑ Li W.J., Łączyński P., Escalona H.E., Eberle J., Huo L.Z., Chen X.S., Huang W.D., Chen B.X., Ahrens D., Ślipiński A., Tomaszewska W., Wang X.M.. Combined molecular and morphological data provide insights into the evolution and classification of Chilocorini ladybird (Coleoptera: Coccinellidae). „Systematic Entomology”. 45, s. 447–463, 2020. DOI: 10.1111/syen.12409.