Cerkiew Spotkania Pańskiego w Kožanach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cerkiew Spotkania Pańskiego
Chrám Stretnutia Pána so Simeonom
701-201/1 z dnia 07.03.1963[1]
cerkiew filialna
Ilustracja
Elewacja południowa
Państwo

 Słowacja

Kraj

 preszowski

Miejscowość

Kožany

Wyznanie

greckokatolickie

Kościół

Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowackiego

Parafia

Parafia Beloveža

Wezwanie

Spotkania Pańskiego

Położenie na mapie kraju preszowskiego
Mapa konturowa kraju preszowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kožany, cerkiew”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kožany, cerkiew”
Ziemia49°13′00,3″N 21°29′18,0″E/49,216750 21,488333
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Spotkania Pańskiego w Kožanach – drewniana greckokatolicka cerkiew filialna zbudowana w 1760 w Kožanach.

Należy do parafii Beloveža[2], dekanatu Bardejów w archieparchii preszowskiej Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowackiego. Od 1968 posiada status Narodowego Zabytku Kultury.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Czas powstania cerkwi nie jest ściśle ustalony. Zbudowano ją prawdopodobnie w 1698, choć niektórzy badacze przyjmują inną datę, późniejszą bo drugą połowę XVIII w. Była kilkakrotnie remontowana i przebudowywana. Między innymi restaurowana po 1945[3], w latach 1969–71 odnowiono polichromię i ostatnio odnowiona w 2004.

  • Elewacja frontowa
    Elewacja frontowa
  • Widok od strony prezbiterium
    Widok od strony prezbiterium
  • Wieża
    Wieża

Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Jest to budowla drewniana konstrukcji zrębowej, orientowana, dwudzielna[3]. Prezbiterium nieduże, mniejsze od nawy, na planie kwadratu, zamknięte prostokątnie. Brak oddzielnego zrębowego babińca. Nawa szersza prostokątna, od jej zachodniej strony wieża słupowo-ramowa o pochyłych ścianach z izbicą. Na wieży dzwony; jeden z nich datowany na 1406, należy do najstarszych we wschodniej Słowacji. Nad prezbiterium dach trójspadowy, nad nawą łamany namiotowy. Dachy pokryte gontem, ściany oszalowane.

Wewnątrz zrębowe kopuły w nawie i prezbiterium. Wnętrze nawy i prezbiterium zdobi polichromia figuralna i ornamentalna z 1797[3]. W ozdobnych kartuszach ukazane są sceny biblijne i postaci świętych. Na wschodniej ścianie sanktuarium przedstawienie Chrystusa z krzyżem i aniołami, na południowej Opieki Matki Bożej. W nawie Ukrzyżowanie, sceny z życia Adama i Ewy, wizerunki apostołów. Dekoracja malarska kopuły to przedstawienie koronacji Matki Bożej, czterech ewangelistów i trzech hierarchów.

  • Elewacja północna
    Elewacja północna
  • Otoczenie
    Otoczenie
  • Replika w miniskansenie Ľutina
    Replika w miniskansenie Ľutina

Ikonostas o nietypowym układzie składa się z ikon z różnych okresów. Najstarsze są malowidła na predellach poniżej ikon namiestnych: Chrystusa Pantokratora i Spotkania Pańskiego z XVII w.

Fundatorem polichromii był Adam Čajka, a niektórych ikon ikonostasu Ignacy Čajka.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Evidencia národných kultúrnych pamiatok na Slovensku
  2. ↑ Farnosť: Beloveža
  3. ↑ a b c Ryszard Brykowski: Łemkowska drewniana architektura cerkiewna w Polsce, na Słowacji i Rusi Zakarpackiej. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław 1986, s. 149. ISBN 83-04-01989-2.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, ss. 262-263 ISBN 83-89188-08-2
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cerkiew_Spotkania_Pańskiego_w_Kožanach&oldid=61795558”