BO-157

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
BO-157
Ilustracja
Bliźniaczy albański ścigacz proj. 122bisP-207 w 2006 r.
Klasa

ścigacz okrętów podwodnych

Typ

122bis

Oznaczenie NATO

Kronstadt

Historia
Stocznia

Nr 340, Zielonodolsk

Położenie stępki

29 marca 1955

Wodowanie

15 czerwca 1955

 MW ZSRR
Nazwa

BO-157

Wejście do służby

18 października 1955

Wycofanie ze służby

10 listopada 1955

 Forțele Navale Române
Nazwa

V-61 → V-1 → „Comandor Eugeniu Botez” (od 1991 r.)

Wejście do służby

styczeń 1956

Wycofanie ze służby

lata 90. XX w.

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 302 tony
pełna: 336 t

Długość

51,7 metra całkowita
49,5 m na KLW

Szerokość

6,6 m

Zanurzenie

2,2 m

Napęd
3 silniki Diesla 9D o łącznej mocy 3300 KM
3 śruby
Prędkość

19 węzłów

Zasięg

3000 Mm przy prędkości 12 węzłów

Uzbrojenie
1 działo kal. 85 mm 90-K L/52
2 działka kal. 37 mm 70-K L/73 (2 x I)
6 wkm kal. 12,7 mm (3 x II)
2 rakietowe mbg RBU-1200, 2 zrzutnie bg, 18 min
Wyposażenie
trał kontaktowy KPT-1
sonar Tamir-10 lub Tamir-11
radar Neptun
Załoga

50-54

BO-157radziecki, a następnie rumuński ścigacz okrętów podwodnych z okresu zimnej wojny, jeden z trzech pozyskanych przez Rumunię okrętów projektu 122bis. Okręt został zwodowany 15 czerwca 1955 roku w stoczni numer 340 w Zielonodolsku, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR przyjęto go 18 października 1955 roku. W grudniu tego roku jednostka została zakupiona przez Rumunię i weszła w skład Marynarki Wojennej tego państwa w styczniu 1956 roku. Okręt, oznaczony numerami V-61 i V-1, w 1991 roku otrzymał imię „Comandor Eugeniu Botez”. Jednostka została wycofana ze służby w latach 90. XX wieku.

Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]

Prace nad dużym ścigaczem okrętów podwodnych, będącym rozwinięciem ścigaczy proj. 122A, rozpoczęły się w ZSRR w 1943 roku[1]. Ostateczny projekt jednostki powstał w biurze konstrukcyjnym CKB-51 w Gorki w 1944 roku[1]. W porównaniu do poprzedników nowe okręty miały większą wyporność, doskonalsze uzbrojenie ZOP i wzmocniony kadłub, a przez to wzrosła ich dzielność morska[1]. W 1946 roku rozpoczęto produkcję seryjną, budując łącznie 227 okrętów[2].

BO-157 (ros. Bolszoj Ochotnik) zbudowany został w stoczni numer 340 w Zielonodolsku (nr budowy 922)[2][3]. Stępkę okrętu położono 29 marca 1955 roku, został zwodowany 15 czerwca 1955 roku, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR wszedł 18 października 1955 roku[2][4].

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

Działka 70-K na pokładzie polskiego ścigacza proj. 122bis

Okręt był dużym, pełnomorskim ścigaczem okrętów podwodnych[1]. Długość całkowita wynosiła 52,2 metra (49,5 metra na konstrukcyjnej linii wodnej), szerokość 6,6 metra i zanurzenie 2,2 metra[4][5]. Kadłub podzielony był na dziesięć przedziałów wodoszczelnych i miał na większej części dno podwójne[6]. Wyporność standardowa wynosiła 302 tony, zaś pełna 336 ton[5][a]. Okręt napędzany był przez trzy silniki wysokoprężne 9D o łącznej mocy 3300 KM, z których dwa zewnętrzne umieszczone były w maszynowni dziobowej, a środkowy – w przedziale rufowym[4][7][b]. Trzy wały napędowe, połączone z silnikami sprzęgłami zębatymi typu 4MA, poruszały trzema trójłopatowymi śrubami o średnicy 1,13 m każda[8]. Maksymalna prędkość okrętu wynosiła 18,7 węzła[5], zaś ekonomiczna 12 węzłów[9]. Okręt zabierał 18 ton paliwa, co pozwalało osiągnąć zasięg wynoszący 3000 Mm przy prędkości 8,5 węzła lub 399 Mm przy prędkości 18,5 węzła[8]. Energię elektryczną zapewniały dwa generatory wysokoprężne DG-18[2][8]. Autonomiczność wynosiła 10 dób[2][8].

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiło umieszczone na dziobie osłonięte tarczą pancerną pojedyncze działo kal. 85 mm L/52 90-K, z zapasem amunicji wynoszącym 230 sztuk[8]. Kąty ostrzału wynosiły 0–155° na każdą burtę, kąt podniesienia lufy od -5 do +85°, donośność pozioma 15 500 metrów (pionowa 10 500 metrów), zaś teoretyczna szybkostrzelność 18 strz./min[10]. W części rufowej znajdowały się dwa pojedyncze działka plot. kal. 37 mm 70-K L/73 (również osłonięte tarczami pancernymi), z zapasem amunicji wynoszącym 1000 sztuk na lufę[8]. Kąt podniesienia lufy wynosił od -10 do +85°, donośność pozioma 8400 metrów (pionowa 5000 metrów), zaś teoretyczna szybkostrzelność 150 strz./min[11]. Prócz tego na okręcie zamontowano trzy podwójne stanowiska wielkokalibrowych karabinów maszynowych 2M-1 kal. 12,7 mm L/79, z zapasem 2000 sztuk amunicji na lufę (jedno na dziobie, za działem 85 mm i dwa za kominem na pokładzie przy burtach)[2][12][c]. Kąt podniesienia lufy wynosił od -10 do +90°, donośność pozioma 3500 metrów (pionowa 1500 metrów), zaś teoretyczna szybkostrzelność 250 strz./min[11]. Broń ZOP stanowiły dwa rakietowe miotacze bomb głębinowych RBU-1200 na dziobie jednostki (z zapasem 32 bomb RGB-1, a później RGB-12), dwa miotacze i dwie zrzutnie bomb głębinowych B-1 (z łącznym zapasem 30 bomb)[12]. Alternatywnie okręt mógł przenosić do 18 min[4][12]. Wyposażenie uzupełniał trał kontaktowy KPT-1, fumator DA-3 i 10 świec dymnych MDSz[12]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radiostację R-609, dwa kompasy magnetyczne, żyrokompas Kurs-4, log 1R-2, echosondę NEŁ-3, sonar Tamir-10 lub Tamir-11 oraz radar Neptun[4][13].

Załoga okrętu składała się z 54–55 oficerów, podoficerów i marynarzy[4][9][d].

Służba[edytuj | edytuj kod]

BO-157 służył niespełna miesiąc we Flocie Czarnomorskiej, do 10 listopada 1955 roku[2]. W grudniu 1955 roku jednostka została zakupiona przez Rumunię (wraz z bliźniaczymi ścigaczami BO-161 i BO-466)[4]. Okręt przyjęto w skład Marynarki Wojennej tego państwa w styczniu 1956 roku pod oznaczeniem V-61[2][4]. Później numer burtowy jednostki zmieniono na V-1[4][14]. W latach 80. dokonano modernizacji uzbrojenia i wyposażenia radioelektronicznego jednostki: zdemontowano działo kal. 85 mm, wszystkie stanowiska 2M-1 kal. 12,7 mm i radar Neptun, instalując w zamian podwójne stanowisko wkm kal. 14,5 mm i nową stację radiolokacyjną[4][15]. W 1991 roku okręt otrzymał nazwę „Comandor Eugeniu Botez”[4]. Jednostka została wycofana ze służby w latach 90. XX wieku[2][4][e].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 419 podaje wyporność standardową 300 ton i pełną 330 ton, zaś Gogin 2018V ↓ 289/325 ton.
  2. Volkov i Brichevsky 2018 ↓ podają, że okręt napędzały amerykańskie silniki General Motors 12-278A o łącznej mocy 3600 KM.
  3. Według Gogin 2018V ↓ okręt miał dwa stanowiska 2M-1.
  4. Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 419 podaje 35-40 osób.
  5. Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 326 i Cichy 2006c ↓, s. 51 podają, że okręt wycofano ze służby w 1990 lub 1991 roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Cichy 2006a ↓, s. 62.
  2. a b c d e f g h i Volkov i Brichevsky 2018 ↓.
  3. Gogin 2018A ↓.
  4. a b c d e f g h i j k l Gogin 2018V ↓.
  5. a b c Cichy 2006a ↓, s. 70.
  6. Cichy 2006a ↓, s. 65.
  7. Cichy 2006a ↓, s. 65-68.
  8. a b c d e f Cichy 2006a ↓, s. 68.
  9. a b Cichy 2006c ↓, s. 53.
  10. Cichy 2006a ↓, s. 68-71.
  11. a b Cichy 2006a ↓, s. 71.
  12. a b c d Cichy 2006a ↓, s. 69.
  13. Cichy 2006a ↓, s. 70-71.
  14. Cichy 2006b ↓, s. 71.
  15. Cichy 2006c ↓, s. 51.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]