Atokos

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Atokos
Άτοκος
Ilustracja
Państwo

 Grecja

Akwen

Morze Jońskie

Powierzchnia

4,4 km²

Położenie na mapie Grecji
Mapa konturowa Grecji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Atokos”
Ziemia38°29′10″N 20°48′50″E/38,486111 20,813889
Mapa wyspy
Jednostka regionalna Itaka
Multimedia w Wikimedia Commons

Atokos (gr. Άτοκος) – mała wyspa grecka na Morzu Jońskim wchodząca w skład archipelagu Wysp Jońskich, jedna z najbardziej na zachód wysuniętych wysp tego archipelagu[1][2].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wyspa położona jest 9 km w kierunku NE od Itaki, 8 km w kierunku SW od Kastos oraz nieco na NE od szlaku żeglugowego i przeprawy promowej łączącej włoskie Brindisi we Włoszech i grecką Patrę na Peloponezie[1].

Administracyjnie Atokos znajduje się w jednostce regionalnej Itaka, w regionie Wysp Jońskich.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Atokos ma powierzchnię 4,4 km². Wyspa ma kształt nieregularny, lekko wydłużony, o dług. wzdłuż osi NE-SW ok. 3,7 km i szerokości do ok. 2,0 km wzdłuż osi NW-SE (wymiary wg Google Maps). Wyspa ma górzystą powierzchnię. Najwyższe, bezimienne wzniesienie na wyspie ma wysokość 334 m n.p.m.[3], dwa kolejne zaś pod względem wysokości - również nienazwane - nie przekraczają 300 m n.p.m. (zob. Google Maps - teren). Stoki wzniesień są łagodniejsze od strony NW, a bardziej strome od południa. Brzegi wyspy w większości są trudno dostępne, klifowe, obfitujące w groty i jaskinie dostępne tylko od strony morza. Dostęp do wyspy jest łatwiejszy od strony kilku wąskich, kamienisto-żwirowych plaż, które wcinają się między otaczające klify, zwłaszcza w obrębie niewielkich zatok. Jednymi z łatwiejszych podejść dla żeglarzy odwiedzających Atokos jest tzw. Zatoka Jednego Domu (ang. One House Bay) po wschodniej stronie wyspy i Zatoka Klifowa (ang. Cliff Bay) po stronie południowej[4].

W 2011 na wyspie nie było mieszkańców[5].

Atokos jest prywatną wyspą należącą do morskiego potentata Panayiotisa Tsakosa.

Na wyspie znajdują się dwa budynki - oba stojące nad Zatoką Jednego Domu. Jednym z nich jest mała kapliczka, dobrze utrzymana i stale otwarta dla zwiedzających. Oprócz niej, położony nieco wyżej na wyspie, znajduje się prosty, dwupiętrowy dom, nadający zatoce swoją nazwę. Dom jest zamknięty, ale nadaje się do zamieszkania - prawdopodobnie jest używany przez członków rodziny właściciela wyspy, którzy czasami odwiedzają wyspę.

Wyspa była dostępna na rynku nieruchomości w 2015 r. za 45 mln euro[6][7] z przeznaczeniem pod infrastrukturę hotelową. Wyspa znajduje się na obszarze Natura 2000[8] i znajduje się w pobliżu wyspy Oxia, która w 2013 r. została tanio sprzedana szeikowi Hamadowi ibn Chalifa Al Sani, emirowi Kataru, za 4,9 mln euro[9].

Fauna i flora[edytuj | edytuj kod]

Na wyspie stale przebywa stado kóz doglądane okresowo przez pasterza za zgodą właściciela wyspy. Stwierdzono tu także występowanie szczurów śniadych (Rattus rattus)[10].

Atokos wraz z okolicznymi wyspami stanowi miejsce żerowania i zimowania niektórych ptaków drapieżnych, jak: sęp kasztanowaty (Aegypius monachus), orlik grubodzioby (Clanga clanga), orzeł cesarski (Aquila heliaca)[11][12]. W latach 80. XX wieku na wyspie i w wodach wokół wyspy widywane były osobniki zagrożonego gatunku ssaka płetwonogiego, mniszki śródziemnomorskiej (Monachus monachus)[13]. Niewielka populacja tych fok prawdopodobnie żyje tam również współcześnie, co potwierdzają niektóre informatory turystyczne[14].

Cały obszar wyspy objęty jest ochroną w ramach programu Natura 2000[15]. Atokos, obok innych małych Wysp Jońskich (Kalamos, Ereikoussa, Antipaxoi), jest zaliczany przez naukowców do centrów bioróżnorodności (ang. biodiversity hotspots), czyli obszarów o wysokim zróżnicowaniu występujących tu gatunków, które są zagrożone działalnością człowieka. Na Atokos stwierdzono występowanie 234 gatunków roślin, spośród których 8 gatunków jest endemitami Grecji, natomiast 1 gatunek jest endemitem typowym dla Wysp Jońskich[16].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wyspa po raz pierwszy została zasiedlona przez ludzi prawdopodobnie w I tysiącleciu p.n.e., jednak brak jest dostatecznych badań archeologicznych na ten temat[17].

Niektórzy badacze wiążą Atokos ze starożytną wyspą Aegilips lub Aigilips (gr. Αἰγίλιψ) położoną ma Morzu Jońskim w pobliżu Itaki. Aegilips była wymieniona przez Homera w II księdze Iliady (VIII/VII w. p.n.e.) jako należąca do królestwa Odyseusza[18].

12 grudnia 1917 r. w pobliżu wyspy Atokos został zaatakowany niecelnie niemiecką torpedą D’Entrecasteaux – francuski krążownik pancernopokładowy zwodowany w 1896 r. Okręt ten od 1927 r. służył w polskiej marynarce jako hulk szkolny pod nazwą ORP Bałtyk.

Czasy współczesne[edytuj | edytuj kod]

Odwiedzający wyspę mają zgodę właściciela na gościnne przebywanie na niej, pod warunkiem pozostawienia po sobie porządku. Wyspa nie ma regularnych połączeń promowych z żadnym portem i jest osiągalna tylko drogą morską na prywatnych łodziach. Brak jest tu również lotnisk i lądowisk dla helikopterów.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Kefalonia yacht charters, Ithaca sailing holidays Ionian. [online], www.sailingissues.com [dostęp 2019-08-15].
  2. ↑ ☸ Guide Méditerranée – Every harbours and moorings of the Mediterranean Sea by those who went there [online], guidemediterranee.com [dostęp 2019-08-15].
  3. ↑ ATOKOS – location in (GTP) Greek Travel Pages [online], web.archive.org, 30 września 2007 [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-30].
  4. ↑ Super User, seasail.eu - Sailing Ionian Atokos information [online], seasail.eu [dostęp 2019-08-15] (ang.).
  5. ↑ Απογραφή Πληθυσμού – Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός [online], web.archive.org, 25 grudnia 2013 [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-25] (gr.).
  6. ↑ domus inc, ATOKOS Island for sale in Greece, Ref 0076A [online], greekblue.gr [dostęp 2019-08-15].
  7. ↑ Detail [online], Vladi Private Islands, 12 lipca 2019 [dostęp 2019-08-15] (ang.).
  8. ↑ Marine Regions · Esoteriko Archipelagos Ioniou (Meganisi, Arkoudi, Atokos, Vromonas) (Natura 2000 Site of Community Importance (SCI, EU Habitats Directive)) [online], marineregions.org [dostęp 2019-08-15].
  9. ↑ Qatari royals buy private Greek island [online], Financial Times [dostęp 2019-08-15] (ang.).
  10. ↑ Marco Masseti, Atlas of terrestrial mammals of the Ionian and Aegean islands., Florence, Italy: Walter de Gruyter, 2012, s. 87, ISBN 978-3-11-025458-7 [dostęp 2019-08-17].
  11. ↑ Echinades islands, Kalamos and Atokos - Important Bird Areas of Greece - Hellenic Ornithological Society [online], www.ornithologiki.gr [dostęp 2019-08-17].
  12. ↑ Bob Gibbons, Travellers' nature guides. Greece., Oxford: Oxford University Press, 2003, s. 262, ISBN 978-0-19-850437-5 [dostęp 2019-08-17].
  13. ↑ Aliki Panou, Jürgen Jacobs, Dimitris Panos, The Endangered Mediterranean Monk Seal (Monachus monachus) in the Ionian Sea, Greece., „Biological Conservation”, 64, 1993, s. 129-140 [dostęp 2019-08-17].
  14. ↑ Atokos - Kioni Rib Trip with skipper | Odyssey Boats - Rent a Boat in Ithaca [online], Odyssey Boats [dostęp 2019-08-17] (ang.).
  15. ↑ ArcGIS Web Application [online], natura2000.eea.europa.eu [dostęp 2019-08-14].
  16. ↑ Anna‐Thalassini Valli i inni, Determinants of alpha and beta vascular plant diversity in Mediterranean island systems: the Ionian islands, Greece., „Nordic Journal of Botany”, 37 (e02156), 2018, s. 1-12, DOI: 10.1111/njb.02156 [dostęp 2019-08-17].
  17. ↑ Helen Dawson, Mediterranean Voyages: The Archaeology of Island Colonisation and Abandonment., wyd. 2, New York: Routledge, 2016, s. 2089, ISBN 978-1-61132-994-0 [dostęp 2019-08-15].
  18. ↑ Robert Bittlestone, Odysseus Unbound: The Search for Homer's Ithaca, James Diggle, John Underhill, Cambridge: Cambridge University Press, 2005, s. 243, ISBN 978-0-521-85357-6 [dostęp 2019-08-16].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Atokos&oldid=73168087”