Ana Orantes
| Data i miejsce urodzenia |
6 lutego 1937 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 grudnia 1997 |
Ana Orantes Ruiz (ur. 6 lutego 1937 w Grenadzie, zm. 17 grudnia 1997 w Cúllar Vega)[1] – Hiszpanka, która padła ofiarą przemocy ze względu na płeć[1]. Krótko po tym, jak opowiedziała swoją historię w jednym z programów telewizyjnych, została zabita przez byłego męża, José Parejo Avivara, 17 grudnia 1997 roku[2] w wieku 60 lat[3]. Jej śmierć sprowokowała ogólnonarodową dyskusję na temat przemocy ze względu na płeć, w wyniku której do hiszpańskiego kodeksu karnego wprowadzono ochronę prawną przed tego typu przemocą oraz przed ogólnie pojętą przemocą domową[4].
Parejo zaczął znęcać się nad Orantes już wkrótce po ślubie, a w ciągu 40 lat wspólnego pożycia jego agresja w stosunku do żony nasilała się[5]. W tym czasie Orantes kilkakrotnie próbowała uciec od męża i zgłaszała go na policję, nie obowiązywały wówczas jednak żadne przepisy, które pozwalałyby chronić ofiary przemocy domowej zarówno w Hiszpanii, jak i w większej części Europy[5]. Para ostatecznie rozwiodła się w 1996[5].
4 grudnia 1997, rok po orzeczeniu rozwodu, pojawiła się w programie telewizyjnym „De Tarde en Tarde” wyemitowanym przez CanalSur[6]. W trakcie trwania audycji opisała przemoc i wykorzystywanie seksualne, których ona i jej dzieci doświadczyli w trakcie jej 40-letniego małżeństwa[6]. Przykłady fizycznego i emocjonalnego znęcania się nad rodziną przez Avivarę obejmowały karanie Orantes, gdy jakiś inny mężczyzna spojrzał na nią, izolowanie jej od rodziny, zakazywanie jej uczestnictwa w uroczystościach weselnych rodzeństwa, niewłaściwe dotykanie ich młodych córek i liczne pobicia, które omal nie doprowadziły do jej śmierci[5]. Opisywała też chwile, gdy dziesiątki razy zgłaszała zachowania męża na policję. Próbowała także uzyskać rozwód od momentu, gdy stało się to legalne (1981), za każdym razem jednak nie udawało jej się z nim rozwieść[7]. Mimo iż w 1996 ostatecznie orzeczono rozwód, Orantes dalej mieszkała z byłym już mężem[7].
13 dni po udzieleniu wywiadu Orantes została znaleziona martwa[8]. Dochodzenie wykazało, że została zamordowana przez byłego męża, który ją pobił, następnie przywiązał do krzesła i spalił żywcem[1][5][9]. Makabryczny charakter jej zabójstwa wywołał oburzenie w kraju i doprowadził do wieców w całej Hiszpanii, wzywających do ochrony ofiar przemocy domowej. Ówcześnie rządzący krajem zbagatelizowali te wiece, opisując to, co stało się Orantes, jako „odosobniony” przypadek[5]. Aby zakwestionować to stwierdzenie, liczne stowarzyszenia zaczęły zbierać dowody i statystyki dotyczące rozpowszechnienia przemocy domowej. Dopiero w 2004 roku premier kraju José Luis Rodriguez Zapatero wprowadził pierwsze hiszpańskie przepisy dotyczące przemocy domowej i przemocy na tle płciowym[10][11]. Prawicowa partia Vox od tego czasu dąży do zniesienia tych przepisów[12].
José Parejo za zabójstwo swojej byłej żony został skazany na 17 lat więzienia[13]. Jednak siedem lat po morderstwie, 17 listopada 2004 r. doznał w więzieniu zawału mięśnia sercowego, w wyniku którego zmarł w szpitalu Ruiz de Alda w Granadzie[14].
Orantes była pięćdziesiątą dziewiątą ujawnioną ofiarą morderstwa związanego z przemocą domową w Hiszpanii w 1997 roku[15].
Synowie Orantes również twierdzili, że byli wykorzystywani przez Parejo[16].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c El Uxoricio de Ana Orantes (1997) [online], La Voz de Granada, 26 listopada 2019 [dostęp 2020-03-02] (hiszp.).
- ↑ Ediciones El País, Recordando a Ana Orantes, cuyo testimonio cambió la visión de la violencia machista [online], Verne, 30 września 2017 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ Un hombre mata a su ex mujer prendiéndole fuego tras atarla [online], www.elmundo.es [dostęp 2020-02-26].
- ↑ El asesinato de Ana Orantes: un antes y un después en la violencia machista en España [online], El Huffington Post, 17 listopada 2017 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ a b c d e f Raphael Minder, Overlooked No More: Ana Orantes, Whose Gruesome Murder Brought Change to Spain, „The New York Times”, 15 stycznia 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-02-26] (ang.).
- ↑ a b El testimonio de Ana Orantes en Canal Sur que cambió la historia sobre la violencia de género [online], El Plural [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ a b Raphael Minder, Ana Orantes, la mujer cuyo asesinato atroz hizo que España cambiara sus leyes, „The New York Times”, 17 stycznia 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ Ana Orantes, la víctima que evitó muchos asesinatos machistas [online], ELMUNDO, 19 grudnia 2019 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ El hijo de Ana Orantes, Fran: «Mi padre me enseñó a ser lo contrario a lo que era él, un maltratador» [online], abc, 16 grudnia 2017 [dostęp 2020-03-02] (hiszp.).
- ↑ El País, El Congreso aprueba por unanimidad la ley integral contra la violencia de género, „El País”, Madrid, 8 października 2004, ISSN 1134-6582 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ Qué es violencia de género en España y qué no lo es [online], www.europapress.es, 25 listopada 2016 [dostęp 2020-03-02].
- ↑ Comunicado de VOX sobre el Pacto de Estado contra la Violencia de Género [online], VOX, 31 lipca 2017 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ Ediciones El País, El juez impone al marido de Ana Orantes 17 años de prisión, la máxima pena posible, „El País”, Madrid, 17 grudnia 1998, ISSN 1134-6582 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ Muere en la cárcel el asesino de Ana Orantes, a quien quemó viva [online], abc, 17 listopada 2004 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ Ediciones El País, Un centenar de personas despide entre aplausos el ataúd de la mujer quemada viva por su ex marido, „El País”, Madrid, 19 grudnia 1997, ISSN 1134-6582 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).
- ↑ Mai Montero, Crecer después de que asesinen a tu madre, „El País”, Madrid, 27 listopada 2017, ISSN 1134-6582 [dostęp 2020-02-26] (hiszp.).