Alfa Sagittae
| α Sge | |||||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
19h 40m 05,792s[1] | ||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+18° 00′ 50,01″[1] | ||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−19,65 ± 0,15 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
1,72 ± 0,16 km/s[1] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
G1 II[1] | ||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||
| Temperatura |
5400 K[2] | ||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Alfa Sagittae (α Sge, Sham) – gwiazda w gwiazdozbiorze Strzały. Jest odległa od Słońca o ok. 425 lat świetlnych.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Gwiazda ta ma tradycyjną nazwę Sham, która wywodzi się od arabskiego سهم sahm, co oznacza „strzała” i było dawniej odnoszone do całej konstelacji[2][3]. Choć jej oznaczenie Bayera to Alfa Sagittae, jest ona zaledwie trzecia co do jasności w gwiazdozbiorze[2]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Sham dla określenia tej gwiazdy[4].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Sham to żółty, jasny olbrzym należący do typu widmowego G1. Temperatura jego powierzchni to około 5400 K, podobna do temperatury fotosfery Słońca. Jest on jednak 340 razy jaśniejszy i ma promień równy około 20 promieni Słońca. Jest ona w nietypowym stadium ewolucji, w luce na diagramie Hertzsprunga-Russella, w której znajduje się niewiele gwiazd (innymi słowy niewiele gwiazd ma równocześnie taką temperaturę i jasność). Skład chemiczny tej gwiazdy odbiega od słonecznego, jest on wzbogacony w azot, co oznacza, że gwiazda ta przeszła już przez fazę pojaśnienia i zachodzą już w niej reakcje syntezy helu. Gwiazdy o podobnej temperaturze i jasności są zwykle cefeidami, jednak Sham nią nie jest[2].
Alfa Sagittae ma trzech słabych optycznych kompanów. Składnik B jest odległy o 28,9 sekundy kątowej (pomiar z 2015 r.) i ma obserwowaną wielkość gwiazdową 13,2m[5][6]. Składnik C dzieli od olbrzyma 35,4″ (pomiar z 2013 r.), ma on wielkość 14,9m[5][7]. Składnik D jest oddalony o 82,6″ (pomiar z 2013 r.) i ma wielkość 11,21m[5][8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Alfa Sagittae w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g Jim Kaler: Sham (Alpha Sagittae). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 350. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2017-05-10].
- ↑ a b c Mason et al.: WDS J19401+1801A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ UCAC4 541-099436 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ UCAC4 541-099418 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ 2MASS J19400699+1800070 w bazie SIMBAD (ang.)