Adwent (powieść)
Adwent (czes. Advent) – psychologiczna powieść społeczna[1] czeskiej pisarki, Jarmili Glazarovej, wydana w 1939. Polskie wydanie ukazało się w 1950 w tłumaczeniu Marii Erhardtowej (Książka i Wiedza)[2].
Treść[edytuj | edytuj kod]
Dzieło opowiada o losach młodej, ubogiej dziewczyny Franciszki, która po tragicznej śmierci ukochanego podczas prac leśnych[3], przeprowadza się dla dobra syna (Metodego[1]), do osamotnionego, górskiego gospodarstwa, wychodząc za starszego wdowca, Jurę[1]. Mężczyzna ten, twardy osadnik, skrywa za pozornie chrześcijańskim wizerunkiem, bezduszne i pozbawione współczucia serce. Zgotuje on, zarówno dziewczynie, jak i dziecku, okrutne i pełne upokorzeń życie. Troska matki jest pogłębiona alienacją syna i jego ucieczką z nowego domu (osadnik postrzega go jedynie jako tanią siłę roboczą[3]). Realizmu powieści dodaje głęboka znajomość autorki beskidzkich realiów, zwyczajów i dialektu. Książka staje się ostatecznie apoteozą uczuć matczynych. Jest to najdojrzalsza powieść Glazarovej[3]. Zawiera wszystkie elementy charakterystyczne dla jej twórczości. Łączy bystre obserwacje społeczne z dobrym portretowaniem psychologicznym oraz pięknymi opisami przyrody górskiej. Znakomicie ukazuje realia trudnego życia w Beskidach (na valašských horách). Była tłumaczona na języki obce i zekranizowana[4].
Literaturoznawca, Josef Strandel wskazał, że Advent to wnikliwe studium socjologiczne i psychologiczne, napisane przez poetkę zgodnie z prawami nowej kompozycji[1].
Ze względu na częstą tematykę religijną wynikającą z pobożności mieszkańców Beskidów, w powieści umieszczone są fragmenty modlitw, znane autorce z doświadczenia. Te najczęściej wychodzą z ust Franciszki, która modli się za syna, o opiekę nad nim, a także przebaczenie za jego czyny[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Lucie Vlasáková , Žánrové zařazení románu Jarmily Glazarové Advent, Univerzita Karlova. Pedagogická fakulta. Katedra české literatury, 2021, s. 7, 9, 20, 46 .
- ↑ Jarmila Glazarová , Maria Erhardtowa , Adwent, 1950 [dostęp 2022-12-19] (pol.).
- ↑ a b c Miroslav Petříček, O autorce, w: Jarmila Glazarová, Advent, Československý spisovatel, Praga, 1966, s. 183-184
- ↑ nota bibliograficzna, w: Jarmila Glazarová, Advent, Československý spisovatel, Praga, 1966, 3 str. okładki