1 korona Protektoratu Czech i Moraw
.png)
| |
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał |
1 K |
| Rocznik |
1941, 1942, 1943, 1944 |
| Emisja | |
| Mennica |
Vichr a společnost, Lysá nad Labem |
| Nakład |
102 817 000 |
| Data emisji |
15 grudnia 1941 |
| Data wycofania |
31 grudnia 1951 |
| Projektant |
Jaroslav Eder (awers), Otakar Španiel (rewers) |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
4,5 g |
| Średnica |
23 mm |
| Materiał | |
| Rant |
ząbkowany |
| Stempel | |
| Uwagi | |
1 korona (cz. 1 koruna) – moneta obiegowa Protektoratu Czech i Moraw o nominale 1 korony wyemitowana w 1941 roku a wycofana z obiegu z końcem roku 1951. Wzór monety został zaprojektowany przez Jaroslava Edera oraz Otakara Španiela[2].
Wzór[edytuj | edytuj kod]
W centralnej części awersu umieszczono pochodzące z małego herbu Protektoratu Czech i Moraw godło – heraldycznego wspiętego koronowanego lwa o podwójnym ogonie. Wzdłuż krawędzi przewidziano dwuczłonową legendą z nazwą kraju. W górnej zapisanej wewnętrznie części znalazła się inskrypcja w języku niemieckim „BÖHMEN UND MÄHREN”. W części dolnej, zapisanej zewnętrznie, umieszczono czeski napis „ČECHY A MORAVA”. Oba fragmenty legendy rozdzielono ozdobnymi elementami w kształcie krzyżyków złożonych z pięciu krążków[2][3].
Rewers monety przedstawiał dwie skierowane ku dołowi i krzyżujące się pośrodku, ukwiecone gałązki lipowe. Powyżej znalazła się duża cyfra arabska odpowiadająca nominałowi, u dołu zaś mniejszy, zapisany wzdłuż krawędzi monety rok bicia[2][3].
Nakład[edytuj | edytuj kod]
Podstawą emisji monet o nominale 1 korony było rozporządzenie ministra finansów Protektoratu z 20 listopada 1941 r. Określono w nim zarówno ich wzór, jak i cechy fizyczne. Bito je z cynkowych krążków o masie 4,5 g (z 1 kg surowca wytwarzano 222 sztuki). Gotowe monety miały 23 mm średnicy i ząbkowany rant[1][3]. Łącznie w latach 1941–1944 wyprodukowano ich blisko 103 mln sztuk[1][2]. Bito w je w przedsiębiorstwie Vichr a spol. w Lysej nad Labem[4]. Autorem awersu był Jaroslav Eder, rewersu zaś Otakar Španiel, projektant większości przedwojennych monet czechosłowackich[2].
Pięćdziesięciohalerzówki wprowadzono do obiegu w dniu publikacji rozporządzenia w dzienniku ustaw, to jest 15 grudnia 1941 r.[3] Była to ostatnia moneta wydana w dobie Protektoratu[2], co wynikało z faktu, że w 1940 roku władze czesko-morawskie emitowały tymczasowe banknoty państwowe (státovky) o nominale 1 korony[5]. Monety wycofano z obiegu 31 grudnia 1951 r. już w państwie czechosłowackim[6], po tym, jak w 1946 a następnie w 1950 zarządzono ponowną emisję przedwojennych monet o tym samym nominale – odpowiednio w mosiądzu[7] i aluminium[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Thomas Michael, Richard Giedroyc, 2018 Standard Catalog of World Coins 1901-2000, wyd. 45, Iola: Krause Publications, 2017, s. 235, ISBN 978-1-4402-4797-2.
- ↑ a b c d e f g Ľudovít Malinovský sr., ČaM 1 K 1941 Lipové ratolesti [online], coins.lmsystem.sk [dostęp 2019-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-28] (słow.).
- ↑ a b c d Vyhláška ministra financí ze dne 20. listopadu 1941 o ražbě a vydání korunových mincí ze zinku, „Sbírka zákonů”, č. 422/1941 Sb. (čá 156/1941), epravo.cz, 15 grudnia 1941 [dostęp 2019-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-11] (cz.).
- ↑ Jaroslav Moravec, Sbohem padesátihaléři, sbohem dvacetikoruno! – část 1 [online], Czeski Bank Narodowy, 1 lipca 2014 [dostęp 2019-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (cz.).
- ↑ Národní banka pro Čechy a Moravu v Praze [online], Czeski Bank Narodowy [dostęp 2019-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-28] (cz.).
- ↑ Vyhláška ministra financí ze dne 6. prosince 1951 o stažení některých drobných mincí, „Sbírka zákonů”, č. 101/1951 Sb. (čá 49/1951), epravo.cz, 26 grudnia 1951 [dostęp 2019-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Vyhláška ministra financí ze dne 17. dubna 1946 o ražbě a vydání mincí po 1 Kčs, „Sbírka zákonů”, č. 73/1946 Sb. (čá 36/1646), epravo.cz, 25 kwietnia 1946 [dostęp 2018-06-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Vyhláška ministra financí ze dne 27. února 1950 o ražbě a vydání mincí po 1 Kčs z hliníku, „Sbírka zákonů”, č. 22/1950 Sb. (čá 10/1950), epravo.cz, 17 marca 1950 [dostęp 2018-06-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).