Żandarmeria Krajowa

Żandarm XI. Brygady z Kassel

Królewska Pruska Żandarmeria Krajowa (niem. Königlich Preußische Landgendarmerie) – formacja wojskowej policji powołana do utrzymania porządku wewnętrznego, dyscypliny wojskowej oraz bezpieczeństwa publicznego, utworzona na wzór francuski edyktem króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III 30 lipca 1812. Podczas wojny z Francją w 1870/71 i I wojny światowej przekształcona została w Żandarmerię Polową (niem. Feldgendarmerie). 19 listopada 1918 Żandarmeria utraciła status formacji wojskowej i została podporządkowana pruskiemu Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Zadania

Do zadań Żandarmerii należały m.in. utrzymywanie stałych posterunków policji, transport więźniów, udzielanie pomocy porządkowej władzom cywilnym, zapobieganie dezercjom, dostarczanie przesyłek urzędowych, służba patrolowa, prewencja, ściganie sprawców przestępstw, udzielanie pomocy w przypadku zagrożeń, reagowanie na naruszenia przepisów policyjnych.

Formacje

W 1905 roku istniało 12 Brygad Żandarmerii:

• 1. Brygada – Królewiec (Königsberg)
• 2. Brygada – Szczecin (Stettin)
• 3. Brygada – Berlin
• 4. Brygada – Magdeburg
• 5. Brygada – Poznań (Posen)
• 6. Brygada – Wrocław (Breslau)
• 7. Brygada – Münster
• 8. Brygada – Koblencja (Koblenz)
• 9. Brygada – Kilonia (Kiel)
• 10. Brygada – Hanower (Hannover), od 1866 – powstała z wcześniejszego Królewskiego hanowerskiego Korpusu Dragonów Krajowych (Königlich hannoversches Landdragonerkorps)
• 11. Brygada – Kassel, od 1866 – powstała z wcześniejszego Krajowego Korpusu Żandarmerii Armii Hesji Elektorskiej (Land-Gendarmeriekorps der Kurfürstlich-Hessischen Armee)
• 12. Brygada – Gdańsk (Danzig)

Stan kadrowy

Pruscy żandarmi ok. 1840 – podoficerowie konno i pieszo

W 1903 stan kadrowy Żandarmerii przedstawiał się następująco:

• Dowódca Żandarmerii
• 12 brygadierów
• 56 dowódców rejonów (dystryktów)
• 2 adiutantów
• 5 oficerów w sztabie (w tym dwóch płatników)
• 427 podoficerów, w tym 379 konnych
• 4858 żandarmów, w tym 1913 konnych
• 3 dozorców (po jednym w komendzie w Berlinie i szkołach żandarmerii w Einbeck i Wołowie)

Dowódcy

• Generalmajor/Generalleutnant Ludwig von Brauchitsch 10 maja 1812 – 19 stycznia 1827
• Generalleutnant Ernst Ludwig von Tippelskirch 30 stycznia 1827 – 23 stycznia 1840
• Generalleutnant Karl Georg von Loebell 27 stycznia – 15 października 1841
• Generalleutnant Friedrich August Peter von Colomb 2 grudnia 1841 – 20 września 1843
• Generalleutnant Leopold von Lützow 21 września 1843 – 29 sierpnia 1844
• Generalleutnant Wilhelm von Ditfurth 3 października 1844 – 7 marca 1848
• Generalmajor Wilhelm von Thümen 8 marca 1848 – 3 kwietnia 1856
• Generalmajor/Generalleutnant/General der Kavallerie Ludolf von Alvensleben 8 sierpnia 1857 – 29 grudnia 1867 (do 20 kwietnia 1865 p. o.)
• Generalleutnant Friedrich von Bismarck-Bohlen 1 stycznia 1868 – 29 lipca 1870
• Generalleutnant Alexander von Stuckrad 30 lipca 1870 – 17 sierpnia 1871
• Generalleutnant Emil von Schwartzkoppen 19 października 1871 – 23 grudnia 1873
• General der Infanterie Ferdinand von Stülpnagel 24 grudnia 1873 – 15 października 1875
• Generalmajor/Generalleutnant Gustav von Neumann-Cosel 16 listopada 1875 – 1 listopada 1878 (p. o.)
• Generalmajor/Generalleutnant Hermann von Wartensleben 2 listopada 1878 – 5 kwietnia 1880 (p. o.)
• General der Kavallerie Gustav Waldemar von Rauch 20 kwietnia 1880 – 1 sierpnia 1888
• Generalleutnant/General der Infanterie Albert von Rauch 2 sierpnia 1888 – 24 sierpnia 1897
• Generalleutnant/General der Infanterie Ludwig von Hammerstein-Loxten 25 sierpnia 1897 – 31 lipca 1904
• Generalleutnant/General der Kavallerie Victor von Hennigs 1 sierpnia 1904 – 8 września 1908
• General der Infanterie Kurt von Medem 9 września 1908 – 24 czerwca 1913
• General der Infanterie Thilo von Westernhagen 25 czerwca 1913 – 9 sierpnia 1916
• General der Artillerie Franz Friedrich von Pfeil und Klein-Ellguth 10 sierpnia 1916 – 31 marca 1921

Zobacz też

• Żandarmeria Krajowa byłej Dzielnicy Pruskiej