Łopatnica żółtawa
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łopatnica żółtawa |
| Nazwa systematyczna | |
| Spathularia flavida Pers. Neues Mag. Bot. 1: 116 (1794) | |
.jpg)
.jpg)
Łopatnica żółtawa (Spathularia flavida (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny Cudoniaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Spathularia, Cudoniaceae, Rhytismatales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Ma około 30 synonimów. Niektóre z nich[2]:
- Clavaria spathulata Schmiedel 1797
- Clavaria spatulata Dicks. 1785
- Helvella clavata Schaeff. 1774
- Helvella spatulata (Dicks.) Purton 1817
- Mitrula crispata Fr. 1838
- Mitrula spathulata Fr. 1849
- Spathularia flava Pers. 1797
- Spathularia rufa Schmidel 1776
- Spathulea crispata (Fr.) Fr. 1849
Wyróżniono liczne odmiany tego gatunku, jednak według Index Fungorum wszystkie są tylko synonimami Spathularia flavida[2].
Nazwa polska według checklist A. Chmiel[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Ma wysokość zazwyczaj do 5 cm, maksymalnie do 8 cm i składa się z główki i trzonu[4]. Często trzon ukryty jest w ściółce, tak że wystaje z niej tylko główka[5].
- Główka
Okrągława lub łopatkowata, spłaszczona i pofałdowana, o barwie żółtawej, zielonkawożółtawej lub oliwkowobrązowej. Ma wielkość 1–2,5 × 1–2 cm[4]. Jest wyraźnie oddzielona od trzonu, ponadto ma bardziej soczystą barwę, u starszych okazów jednak blaknącą[5].
- Trzon
Białożółty, cytrynowy lub żółtawy o wysokości 1–4 cm i grubości 0,5–2 cm, dołem zgrubiały[4].
Miękki o przyjemnym zapachu i smaku[4].
Bezbarwne, o rozmiarach 30–50(70) × 2–3 μm. Posiadają przegrody, mają nitkowaty kształt i górą są poszerzone[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie oraz Korei i Japonii[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7].
Rośnie w lasach i na ich obrzeżach, wśród mchów i traw, na opadłych igłach. W górach spotykany jest częściej niż na niżu[4].
Saprotrof. Jest grzybem jadalnym, jednak bez praktycznego znaczenia ze względu na niewielkie rozmiary i rzadkość występowania[4]. Ponadto ze względu na rzadkość występowania łopatnica żółtawa nie powinna być zbierana[5].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
- mitróweczka błotna (Mitrula paludosa). Ma główkę pomarańczową o kształcie jajowatym lub językowatym, a trzon wąski i białawy. Występuje na torfowiskach oraz w miejscach mokrych i bagnistych[4].
- łopatnica Neesa (Spathularia neesii). Ma główkę o barwie jasnokremowej, jasnoskórzastej do bladoochrowej[8].
- małozorek tłuczkowaty (Microglossum rufum). Jest mniejszy, cały jednolicie ubarwiony i nie ma pofałdowanej główki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2016-08-31]. (ang.).
- ↑ a b Species Fungorum. [dostęp 2016-08-31]. (ang.).
- ↑ Maria Alicja Chmiel: Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ a b c d e f g h Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ a b c Atlas grzybów. Łopatnica żółtawa [online], NaGrzyby.pl [dostęp 2016-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-25].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-08-31].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.