Dummy (album)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Dummy)
Dummy
Wykonawca albumu studyjnego
Portishead
Wydany

22 sierpnia 1994 (CD),
październik 1994 (LP)

Nagrywany

1993–1994

Gatunek

trip hop, downtempo

Długość

45:29

Wydawnictwo

Go! Discs, London Records[1]

Producent

Portishead, Adrian Utley[1]

Oceny
Przejdź do sekcji „Odbiór”
Album po albumie
— Dummy
(1994) 		Glory Times
(1995)
Single z albumu Dummy
  1. „Numb”
    Wydany: 6 czerwca 1994[2]
  2. „Sour Times”
    Wydany: 10 października 1994[3]
  3. „Glory Box”
    Wydany: 20 grudnia 1994[4]

Dummy – debiutancki album angielskiej grupy Portishead wydany w 1994 roku przez wytwórnię Go! Beat.

W 1994 roku zdobył tytuł Albumu Roku magazynu Melody Maker oraz nagrodę Mercury Prize w roku następnym. W 2003 roku został sklasyfikowany na 419. miejscu listy 500 albumów wszech czasów magazynu Rolling Stone. Do 2008 roku został sprzedany w liczbie 3,6 miliona egzemplarzy zdobywając certyfikaty platynowej i złotej płyty.

Album[edytuj | edytuj kod]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Geoff Barrow już jako nastolatek zainteresował się muzyką mając nadzieję, że dzięki niej będzie mógł opuścić miasteczko Portishead, którego nie lubił[5]. Na początku lat 90. pracował jako chłopiec podający herbatę w miejskich studiach Coach House w Bristolu. W studio tym w 1991 roku zespół Massive Attack nagrywał swój debiutancki album, Blue Lines, Barrow dostał trochę wolnego czasu na nagranie własnych utworów. W tym samym roku w studiu pojawiła się Beth Gibbons, pisząca w tamtym czasie własne piosenki i śpiewająca w bristolskich pubach covery Janis Joplin. Przez kilka lat oboje zapoznawali się z własnymi pomysłami muzycznymi wymieniając się domowymi taśmami, po czym postanowili założyć zespół, Portishead[6]. W międzyczasie Barrow został zatrudniony przez Camerona McVeya, menadżera i męża piosenkarki Neneh Cherry, by uczestniczyć w realizacji jej drugiego albumu, Homebrew z 1992 roku[7]. Muzykę na debiutancki album Portishead Barrow napisał wraz ze swoim przyjacielem, gitarzystą Adrianem Utleyem mając do pomocy inżyniera dźwięku, Dave’a McDonalda[6]. Twórczością Barrowa i Gibbons wkrótce zainteresowały się wytwórnie płytowe, a wyścig o podpisanie kontraktu nagraniowego wygrała ostatecznie niezależna wytwórnia Go! Discs z Londynu. W podpisaniu kontraktu pomógł Barrowowi Utley, chociaż sam go nie podpisał[7].

Promocja, wydanie i sprzedaż[edytuj | edytuj kod]

Album promował singel „Numb”[2] a także wymyślony przez Barrowa krótkometrażowy, czarno-biały film, To Kill A Dead Man, z quasi szpiegowską fabułą, pozbawiony słów i z instrumentalnym podkładem muzycznym. Film był on prezentowany z powodzeniem podczas londyńskich pokazów filmu Wściekłe psy Quentina Tarantino[5].

Album ukazał się 22 sierpnia 1994 roku jako CD[8], a w październiku – jako LP[1]. Odniósł sukces na rynku sprzedając się w ciągu kilku miesięcy w liczbie ponad 50 tysięcy egzemplarzy, a zespół, zachęcony powodzeniem rozpoczął występy na żywo, gromadząc coraz liczniejszą publiczność. Do 2008 roku album sprzedany został w liczbie 3,6 miliona egzemplarzy[7].

Muzyka[edytuj | edytuj kod]

Muzycznie Dummy był mieszanką funku, jazzu, muzyki ze ścieżki dźwiękowej i sampli[6]. Barrow przy jego realizacji wykorzystał elementy muzyki filmowej, którą cenił za jej eksperymenty z brzmieniem, tworzonym przy pomocy gitar i taśm puszczanych od tyłu[5]. Wykorzystał również hip-hopowe techniki produkcji, samplowania, scratchowania, gruchotania skrzynkami i tworzenia pętli[9]. Wśród sampli na albumie znalazły się między innymi: motyw z muzyki filmowej Lalo Schifrina, fragment utworu „Elegant People” z repertuaru Weather Report oraz cytat z twórczości Isaaca Hayesa. Jako instrumentarium wykorzystano gitary i perkusję, syntezator (jako podkład) oraz dodatkowo skrzypce, wiolonczelę i fortepian[5].

Lista utworów[edytuj | edytuj kod]

Wydana została również wersja CD z dodatkowym utworem – „It's A Fire” (umieszczonym pomiędzy „Wandering Star” a „Numb”)[11].

Sample:

  • „Sour Times”: Lalo Schifrin – „The Danube Incident”, Smokey Brooks – „Spin It Jig”
  • „Strangers”: Weather Report – „Elegant People”
  • „Wandering Star”: Eric Burdon and WAR – „Magic Mountain”
  • „Biscuit”: Johnnie Ray – „I'll Never Fall In Love Again”
  • „ Glory Box”: Isaac Hayes – „Ike's Rap III”

Muzycy[edytuj | edytuj kod]

Zespół[edytuj | edytuj kod]

Muzycy towarzyszący[edytuj | edytuj kod]

  • Clive Deamer – perkusja
  • Neil Solman – Rhodes, organy Hammonda
  • Gary Baldwin – organy Hammonda
  • Dave McDonald – flet nosowy
  • Andy Hague – trąbka
  • Strings Unlimited – smyczki

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Opinie krytyków[edytuj | edytuj kod]

Zdaniem Johna Busha z AllMusic Dummy jest „genialną, zaskakująco naturalną syntezą klaustrofobicznych szpiegowskich ścieżek dźwiękowych, mrocznych breakbeatów inspirowanych miłością frontmana Geoffa Barrowa do hip-hopu oraz [śpiewu] wokalistki, Beth Gibbons”, która zaprezentowała swe możliwości wokalne na tle gitary Adriana Utleya oraz gramofonów i klawiszy Barrowa. W podsumowaniu recenzent stwierdził , iż Dummy „lepiej niż jakikolwiek wcześniejszy album połączył precyzyjne produkcje świata tańca z takimi charakterystycznymi dla popu cechami, jak świetne teksty piosenek i doskonałe występy wokalne”[13].

Borys Dejnarowicz z magazynu Porcys ocenia, iz „stylistyczną odrębność zapewniły Portishead osobowość i niepodważalna charyzma Beth Gibbons (…) na tle podkładów muzycznych, będących dziełem reszty grupy (…) Geoffa Barrowa i Adriana Utleya”. Muzyke scharakteryzowal jako mroczną, przeważnie jednostajnie zrytmizowaną, niewątpliwie bardzo psychodeliczną”[20].

Według Grzegorza Kszczotka z miesięcznika Tylko Rock Dummy to płyta „spójna, o wspaniałej, trochę niesamowitej atmosferze”. Zawarta na niej muzyka, pomimo że jest spokojna i melanchlijna, to jednak z uwagi na obecny w nej rytm zacheca „chocby do podrygiwania. Utwory sa podobne w nastroju, a glos Gibbons jest „melancholijny, spokojny, odarty z emocji (…), odarty z nadziei, niewiarygodnie smutny”. Za najładniejszy utwór albumu autor uznał „Sour Times”, a za najsmutniejszy – „Roads”[5].

Na wokal Gibbons zwraca uwagę również Sal Cinquemani ze Slant Magazine: „Gibbons jest jednocześnie przygnębiona (It Could Be Sweet), kokieteryjna (Glory Box) i ponuro podnosząca na duchu (It's a Fire)”. Podkład muzyczny to „filmowe kolaże noir Geoffa Barrowa” i „cicho wibrująca gitara Adriana Utleya”. Dummy to album, który „brzmi dziś tak samo przełomowo, jak osiem lat temu” – stwierdza w podsumowaniu autor, dając wydawnictwu maksymalną notę[24].

Erich Renz z laut.de stwierdza, iż „Portishead pokazali całą chwałę czarnej dziury. Czuli się tak przyciągani przez to, co nieznane i mroczne, że nie mogli nie nauczyć się, jak sobie z tym poradzić”[16].

Philip Sherburne z magazynu Pitchfork analizując wpływy muzyczne debiutanckiego albumu Portishead zauważył, iż choć Dummy „niesie w sobie echa wielu przełomowych albumów z poprzednich lat: tęsknej narkozy Mazzy Star i Cocteau Twins, szkieletowego hip-hopu Eric B. & Rakim, eterycznych piosenek Julee Cruise” oraz PJ Harvey, The Orb i Seefeel to jednak korzenie zespolu sa bliższe tradycjom dubu i breakbeatu, charakterystycznym dla wielokulturowego Bristolu. Najbliższym poprzednikiem Dummy był, zdaniem recenzenta, album Blue Lines grupy Massive Attack, nagrywany w czasie gdy Barrow pracował jako chłopiec na posyłki i magnetofonista w bristolskim Coach House Studios. Sama muzyka albumu jest „mroczna, wilgotna i stanowi kwintesencję Bristolu, łącząc przenikliwie chłodną mgłę portową z żywicą tysiąca jointów pozostawionych do wypalenia we mgle”[19].

Loraine Ali z Los Angeles Times oceniła Dummy jako album „bujny i bogaty, a jednocześnie delikatny i urzekający”, zaś Portishead jako „jeden z najbardziej innowacyjnych angielskich zespołów[17].

Zdaniem Stephena Daltona z NME Dummy to „bez wątpienia wysublimowany debiutancki album. Ale bardzo, bardzo smutny. Z jednej strony jego leniwy, slowbeatowy blues wyraźnie zajmuje teren podobny do bratnich dusz, Massive Attack i całej dalszej hip-hopowej rodziny z Bristolu. Z drugiej jednak strony są to awangardowe, księżycowe krajobrazy o zaciekłym, eksperymentalnym charakterze. Poza tym to uduchowiony szloch Beth Gibbons rzeczywiście ulokował Portishead na emocjonalnej mapie”[18].

„Z loopów taśmowych i smyczków na żywo, z riffów Rhodesa i anielskiego śpiewu, ci angielscy wywrotowcy konstruują bardzo hip-gotycki hip-hop” – ocenia Paul Evans z magazynu Rolling Stone[22].

Listy[edytuj | edytuj kod]

Certyfikaty sprzedaży[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Portishead – Dummy. Discogs. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  2. ↑ a b Portishead – Numb. Discogs. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  3. ↑ Portishead – Sour Times. Discogs. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  4. ↑ Portishead – Glory Box. Discogs. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g Grzegorz Kszczotek. Portishead: Prawdziwe kłamstwa. „Tylko Rock”. Nr 4 (44), s. 58, grudzień 1995. Warszawa: Res Publica Press International Sp. z o.o.. ISSN 1230-2317. 
  6. ↑ a b c Rob Fitzpatrick: The Roots Of… Portishead. NME. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  7. ↑ a b c Craig McLean: Portishead: back on the beat. The Telegraph. [dostęp 2023-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-06)]. (ang.).
  8. ↑ Portishead – Dummy. Discogs. [dostęp 2023-10-04]. (ang.).
  9. ↑ Christopher R. Weingarten: Portishead’s ‘Dummy’ Is 25. The Band Asks That You Play It Loud. The New York Times. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  10. ↑ Portishead – Dummy. Discogs. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
  11. ↑ Portishead – Dummy. Discogs. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
  12. ↑ Album of the Year: Portishead – Dummy. Album of the Year. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
  13. ↑ a b John Bush: Dummy – Portishead. AllMusic. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  14. ↑ Greg Kot: MELANCHOLY, BABY. Chicago Tribune. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
  15. ↑ Steven Mirkin: Music Review: 'Dummy'. Entertainment Weekly. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  16. ↑ a b Erich Renz: Portishead – Dummy. laut.de. [dostęp 2023-08-06]. (niem.).
  17. ↑ a b Lorraine Ali: In Brief. Los Angeles Times. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  18. ↑ a b Stephen Dalton: PORTISHEAD: Dummy. NME. [dostęp 2023-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2000-06-23)]. (ang.).
  19. ↑ a b Philip Sherburne: Dummy: Portishead. Pitchfork. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  20. ↑ a b Borys Dejnarowicz: Portishead – Dummy. Porcys. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  21. ↑ Martin Aston: Portishead: Dummy. Q. [dostęp 2023-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2000-12-18)]. (ang.).
  22. ↑ a b Paul Evans: Dummy. Rolling Stone. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  23. ↑ (red.) Nathan Brackett, (red.) Christian Hoard: The New Rolling Stone Album Guide. Wyd. 4. New York: Simon & Schuster, 2004, s. 646. ISBN 0-7432-0169-8. LCCN 2004058905. (ang.).
  24. ↑ a b Sal Cinquemani: Review: Portishead, Dummy. Slant Magazine. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  25. ↑ Iai: Portishead – Dummy. Sputnikmusic. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  26. ↑ australian-charts: PORTISHEAD - DUMMY (ALBUM). australian-charts.com. [dostęp 2023-10-01]. (ang.).
  27. ↑ Ultratop Belgian Charts: Portishead – Dummy. ultratop.be. [dostęp 2023-10-01]. (niderl.).
  28. ↑ Ultratop Belgian Charts: Portishead – Dummy. www.ultratop.be. [dostęp 2023-10-01]. (fr.).
  29. ↑ BPI Communications BV. European Top 100 Albums. „Music & Media”. Nr 6. 12, s. 20, maj 1995. London: BPI Communications BV. OCLC 29800226. [dostęp 2023-10-01]. (ang.). 
  30. ↑ Les Charts: PORTISHEAD – DUMMY (ALBUM). lescharts.com. [dostęp 2023-10-01]. (fr.).
  31. ↑ Dutch Charts: Portishead – Dummy. dutchcharts.nl. [dostęp 2023-10-01]. (niderl.).
  32. ↑ Library and Archives Canada: Image : RPM Weekly. bac-lac.gc.ca. [dostęp 2023-10-01]. (ang.).
  33. ↑ Offizielle Deutsche Charts: Portishead - Dummy. www.offiziellecharts.de. [dostęp 2023-10-01]. (niem.).
  34. ↑ norwegiancharts.com: PORTISHEAD - DUMMY (ALBUM). norwegiancharts.com. [dostęp 2023-10-01]. (ang.).
  35. ↑ charts.org.nz: PORTISHEAD - DUMMY (ALBUM). charts.org.nz. [dostęp 2023-10-01]. (ang.).
  36. ↑ Billboard: Portishead | Billboard 200. Billboard.com. [dostęp 2023-10-01]. (ang.).
  37. ↑ Official Charts Company: Official Scottish Albums Chart: 15 January 1995 – 21 January 1995. www.officialcharts.com. [dostęp 2023-10-01]. (ang.).
  38. ↑ Hitparade.ch: Portishead – Dummy. swisscharts.com. [dostęp 2023-10-01]. (niem.).
  39. ↑ swedishcharts.com: PORTISHEAD - DUMMY (ALBUM). swedishcharts.com. [dostęp 2023-10-01]. (szw.).
  40. ↑ Official Charts Company: Official Albums Chart: 30 April 1995 – 6 May 1995. www.officialcharts.com. [dostęp 2023-10-01]. (ang.).
  41. ↑ Music Week. Dance Albums. „Music Week”, s. 21, styczeń 1995. London. ISSN 0265-1548. [dostęp 2023-10-01]. (ang.). 
  42. ↑ Official Charts Company: Official Hip Hop and R&B Albums Chart: 8 January 1995 – 14 January 1995. www.officialcharts.com. [dostęp 2023-10-01]. (ang.).
  43. ↑ Ultratop Belgian Charts: Jaaroverzichten 1995. ultratop.be. [dostęp 2023-10-06]. (niderl.).
  44. ↑ Ultratop Belgian Charts: Rapports annuels 1995. www.ultratop.be. [dostęp 2023-10-06]. (fr.).
  45. ↑ BPI Communications BV. European Top 100 Albums. „Music & Media”. Nr 51/52. 12, s. 14, grudzień 1995. London: BPI Communications BV. OCLC 29800226. [dostęp 2023-10-06]. (ang.). 
  46. ↑ Library and Archives Canada: Image : RPM Weekly. bac-lac.gc.ca. [dostęp 2023-10-06]. (ang.).
  47. ↑ Music Week. Dance Albums. „Music Week”, s. 11, styczeń 1996. London. ISSN 0265-1548. [dostęp 2023-10-06]. (ang.). 
  48. ↑ BPI: Portishead: Dummy. bpi.co.uk. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
  49. ↑ RIAA: Gold & Platinum (Portishead: Dummy). riaa.com. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
  50. ↑ Music Canada: Gold/Platinum. musiccanada.com. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
  51. ↑ Hitparade.ch: Portishead Dummy. swisscharts.com. [dostęp 2023-10-09]. (niem.).
  52. ↑ Ultratop Belgian Charts: GOUD EN PLATINA - ALBUMS 2006. ultratop.be. [dostęp 2023-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-08)]. (niderl.).
  53. ↑ IFPI: IFPI Platinum Europe Awards - 2007. ifpi.org. [dostęp 2023-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-27)]. (ang.).
  54. ↑ Mercury Prize: Previous Shortlist. mercuryprize.com. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
  55. ↑ Julian P White: The Rolling Stone Top 500 Albums. Rolling Stone. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).
  56. ↑ John Twells and Laurent Fintoni: The 50 best trip-hop albums of all time. Fact. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
  57. ↑ Pitchfork: The 150 Best Albums of the 1990s. Pitchfork. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
Portishead
Albumy studyjne
Kompilacje
Albumy koncertowe
Single
Filmy
Powiązane

Strona internetowa: Portishead

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dummy_(album)&oldid=72505945”